1:23 PM
ދާދި އަވަހަށް ތިބާގެ ހަށިގަނޑުވެސް ގެންދާތަން މީހުންބަލަން ތިބޭނެކަން ހަނދާނަށް ގެނައުން ހުއްޓެވެ
.
ދާދި އަވަހަށް ތިބާގެ ހަށިގަނޑުވެސް ގެންދާތަން މީހުން ބަލަންތިބޭނެކަން ހަނދާންނަށް ގެނައުންހުއްޓެވެ! ނަމަވެސް އެފަދަ ނިމުމެއް އޭނާގެ އިންތިޒާރުގައި މަޑުކޮށްގެން އޮތްކަން އޭނާ ހަނދާނެއް ނެތެވެ.
ކޮންމެއަކަސް މަރު އިންސާނާގެ ގާތަށް އަންނަ ހިނދު މިޙަޔާތުގެ ހުރިހާ ޙަޤީޤަތެއް ކުއްލިއަކަށް ގެއްލިގެންދެއެވެ. އެއަށްފަހު މިބިންމައްޗަކުން ތިބާ ޙަޔާތުގެ މާޒީގައި ހޭދަކުރި ހެޔޮދުވަސްތައް ހަނދުމަކުރާނޭ ފަރާތެއް ނުވާނެތެވެ.
ވީމާ، މިހާރު ތިބާއަށް ކުރެވެން ހުރި ހުރިހާ ކަމަކާމެދު ވިސްނާށެވެ! ތިބާއަށް މިހާރު އެސްފިޔަޖަހާލެވިދާނެއެވެ. ތިބާއަށް އެއްތަނުން އަނެއްތަނަށް ހެލިފެލިވެވިދާނެއެވެ.
ވާހަކަ ދެއްކުމާއި ހުނުމާ ސަމާސާކުރުމާއި މިއެންމެހައި ހަށިގަނޑުގެ ޙަރަކާތްތަކާއި ދިރުމެއް ތިބާގެ ހަށިގަނޑުން ނެތިކޮށްލާނެ އެއްޗަކީ ހަމަ މަރެވެ. ވީހިނދު މަރުވުމަށްމަށްފަހު ތިބާ ތިޔަފަޚުރުވެރިވާ ނުވަތަ ރިވެތި ސޫރައެއްގައި ރިވެތި ބައްޓަމަކަށް ބަހައްޓަން ދެއިރު ދެ ދަޅަޔަށް ކަސްރަތުކުރާ ހަށިގަނޑުގެ ވަނާތަކާއި ރިވެތި ބުރުސޫރައަށް މަރުވުމަށްފަހު ވާނެގޮތާމެދު ވިސްނާލިންތޯއެވެ.؟
ތިބާގެ ހަށިގަނޑު އެންމެފަހުގެ ނޭވާ ދޫކުރުމާއެކު ތިބާވެގެންދާނީ ދިރުމެއްނެތް އުކާލުމަށް ބާއްވާފައި އޮތް ނުބައިވަސްދުވާ މުޅަމަސްގަނޑަކަށެވެ. ފުރާނަ ދިއުމުން ތިބާގެ ޙަރަކާތް ހުސްވެފައިވާ ހަށިގަނޑު ސަހަރާއަށް ގެންދެވޭނެތެވެ. އެތާގައި އެންމެ ފަހުފަހަރަށް ތިބާގެ ހަށިގަނޑު ބަޔަކު ދޮންނާނެއެވެ. އެއަށްފަހު ތިބާގެ ހަށިގަނޑު ކަފުނުން ނިވާކޮށްލުމަށްފަހު ސަންދޯކުގައި ވަޅުލުމަށް ޚާއްޞަކުރެވިފައިވާ ތަނަށް ގެންދެވޭނެއެވެ. އަދި ތިބާ ވަޅުލުމަށް ޚާއްޞަކުރެވިފައިވާ ހަނިވަޅުގަނޑުގެ ތެރެއަށް ލުމާއެކު ތިބާގެ އަނބިދަރިންނާއި ގާތްތިމާގެ މީހުންނާއި އަދި އެވަގުތު އެތާގައި ތިބި ބަޔަކު އަވަހަށް ވެލިއަޅާ ފޮރުވާލާނެތެވެ. މިހިސާބުން ތިބާގެ ޙަޔާތުގެ ފަތްފުއްތައް ލެއްޕި ތިބާގެވާހަކަ ނިމުނީއެވެ.
ދެން ހަމައެކަނި ތިބާ ދުނިޔޭގައި އުޅުނުމީހެއްކަން އަންގައިދޭނެ އެއްޗަކީ ތިބާ ވަޅުލުމަށްފަހު އެފަސްފުނި މަތީގައި ޖަހާފައި ހުންނަ ތިބާގެ ނަމާއި ޢުމުރު އަންގައިދޭ 2 ނުވަތަ 4 އިންޗީގެ ފިލާކޮޅެކެވެ. އަދި ކުޑަ ދުވަސްކޮޅަކަށްފަހު ވާރެއާއި އަވިދިނުމުގެ ސަބަބުން ދާދި އިސާހިތަކުން އެއްކަލަ ފިލާކޮޅުގައި ލިޔެފައިވާނަން ފަޑުވެގެންގޮސް އެފިލާކޮޅުވެސް އެހުރިތަނަށް ވީރާނާވެގެންދެއެވެ. އެހިސާބުން ތިބާގެހަދާންތައްވެސް ތިބާދެކެ އެންމެ ލޯބިވީމީހުންގެ ހިތްތަކުންވެސް ފަޑުވަމުންގޮސް ނެތިދާނެއެވެ. ފަހަރެއްގައި ތިބާވަޅުލަތާ މަދުދުވަސްކޮޅެއް ވަންދެން ނުވަތަ ދެތިން އަހަރުވަންދެން ދަރިންނާއިލޯބިވެރިން ތިބާގެ މަގުބަރާއަށް ޒިޔާރަތްކުރާނެތެވެ.
ތިބާ މަރުވުމަށްފަހު ތިބާގެ އެންމެ ގާތް މީހުންކަމުގައި ވި އަނބިންނާއި ދަރިން އަދި މައިންބަފައިން އަދި ގާތްތިމާގެމީހުންވެސް ކުޑަވަގުތުކޮޅަކަށް ހިތާމައިގެ ކަރުނަ އޮއްސައެވެ. ނަމަވެސް ނަމަވެސް ތިބާގެ ހަށިގަނޑު ވަޅުލުމުގެ ރަސްމިއްޔާތު ތިބާ އެ އެކަނި ވެރި ދިރުމެއްނުވާ ދިރިހުރި އެކަކުވެސް ވަންނަން ބޭނުންނުވާ އެގަބުރުސްތާނުގެ އެކަނިވެރިކަމާއި އަނދިރިކަމުގެ ތެރެއަށް ތިބާ އެކަނި ދޫކޮށްލުމަށްފަހު ގެއަށް އާދެއެވެ. މާގިނަ ދުވަހެއްނުވަނީސް ތިބާ ދުނިޔޭގައި އުޅުނުއިރު ކުރި ބުރަ މަސައްކަތުން ހޯދާފައިވާ ރީތި ހެދުންތަކާއި، ފަޓުލޫނުތައް އަދި ބޫޓުތައްވެސް ބަހާލެވެއެވެ.
އަދި ތިބާ ޚާއްޞަ ޙަފްލާތަކަށް ލުމަށްޓަކައި ހޯދާފައިވާ ރީތި ހެދުންތަކާއި އަގުބޮޑު ގަހަނާތައް ބަހާލެވެއެވެ. ނުވަތަ އުކާލެއެވެ. އަދި އެމީހެއްގެ އުފަލާއި ހިތްހަމަޖެހުންހޯދުމަށްޓަކައި ރެއާއި ދުވާލު ބުރަމަސައްކަތްކުރި އަދި އެމީހަކު ލައިގެން ހުރި ހެދުމަކަށްވެސް ހިލޭފިރިހެނެއްގެ ހިޔަނިވެސް އެޅެންބޭނުންނުވި ތިމާގެ އުފަލާ ހިތްހަމަޖެހުން ކަމުގައިވި ތިބާގެ ލޯބިލޯބި އަނިބިމީހާ އެވަނީ ތިބާ އެޤަބުރުގެ އެކަނިވެރިކަމުގައި ވީހިނދު ކޮންމެވެސް އެހެން ފިރިހެނެއްގެ އަތްދަނޑިމަތީ މިލްކަކަށްވެފައެވެ. ތިބާ ލޯބިން އޭނަޔަށް އަޅައިދީފައިވާ ގޭގައި ހުނުމާއި ސަމާސާކުރުންމަތީ އޭނާ ވަނީ ޣަރަޤުވެފައެވެ. މިއީ ދުނިޔޭގެ އުސޫލެވެ. އެއަށްފަހު ސަރުކާރުގެ ރަޖިސްޓަރީތަކުންނާއި އަރްޝީފް ތަކުންވެސް ތިބާގެ ނަމާއި އެންމެހާ މަޢްލޫމާތުތައް ފޮހެލެވިގެންދެއެވެ.
އެހިސާބުން ތިބާ މަރުވިތާ ކުރީކޮޅު ހިތާމަކުރިމީހުން ކުޑަދުވަސްކޮޅަކުން ތިބާގެ އެންމެ ގާތްތިމާގެ މީހުންގެ ހިތުންވެސް ތިބާގެ ހަނދާންތައް ފަޑުވަމުންގޮސް މުޅިން ނެތިދެއެވެ. އަދި 40 ހަކަށް ނުވތަ 50 ހަކަށް އަހަރުފަހުން ތިބާގެ ނަންވެސް ދަންނަންހުންނާނީ ވަރަށްމަދުމީހެކެވެ. އެއަށްފަހު މާގިނަދުވަހެއް ނުވަނީސް ދެން އަންނާނީ މުޅިން އައުޖީލެކެވެ. އަދި ތިބާއުޅުނު ޖީލުގައި ބިންމަތީގައި އުޅުނު އެންމެވެސް އެވަނީ މިދުނޔެ ދޫކޮށް ނެތި ފަނާވެގެންގޮސްފައެވެ.
ކޮންމެއަކަސް މިދެންނެވި ހުރިހާކަންކަމަކީ ދުނިޔޭގެ މިބިންމަތީގައި ހިނގަމުންދާހައި ކަންތައްތަކެވެ. ހަމައެއާއެކު މިބިމުގެ ފަސްގަނޑު ދަށުގައި ވަޅުލެވިފައިވާ ތިބާގެ ހަށިގަނޑުވެސް ވަރަށް ހަލުވި ބާރުމިނެއްގައި ނުބައިވެ ކުނިވަމުންދެއެވެ. ތިބާގެ ހަށިގަނޑު ބިމުގެ ތެރޭގައި ވަޅުލުމާއެކު އޮކްސިޖަންނެތުމުގެ ސަބަބުން ވަރަށްއަވަހަށް ބެކްޓީރިއާއާއި ފާޑުފާޑުގެ ފަނިފަކުސާތައް ގިނަޢަދަދަކަށް އުފެދެންފަށައެވެ.
އަދި މިތަކެތި ހަށިގަނޑުގެ ތެރޭގައި މަސައްކަތްފަށައެވެ. އަދި މި އޯގަނައިޒަމްސްތަކުން ދޫކުރާ ގޭސްތަކުގެ ސަބަބުން ދަށްބަޑުކޮޅުންފެށިގެން ހަށިގަނޑު ފުފިގެންގޮސް މީހާގެ ސައިޒާއި ބުރުސޫރަ މުޅިން ބަދަލުވެގެންދެއެވެ. އަދި މެޔާއި ބަނޑުކޮޅާއި ދެމެދުގައިވާ މަސްތަކުގައި އުފެދޭ ގޭހުގެ ޕްރެޝަރެއްގެސަބަބުން ޗުސްލާފައި އަނގައިނާއި ނޭފަތުން ހަށިގަނޑުގެތެރޭގައި ހުރި ނުބައި ކުނިލެޔާއި ފާދިޔާއި ދޮސްތައް ބޮކިޖަހާފައި ނުކުންނަންފަށައެވެ. ހަމައެއާއެކު ހަށިގަނޑުގޯސްވަމުން ދިޔަދިޔަހެން ހަށިގަނޑުގައިވާ އިސްތަށިތަކާއި ނިޔަފަތިތަކާއި ތަތްތައް ހަށިގަނޑު އޮންނަތަނަށް ފައިބަންފަށައެވެ. އަދި ހަށިގަނޑުގެ މަސްތައް ނެއްޓި މުޅިތަނަށް އޮހެން ފަށައެވެ.
އަދި މިއީ ހަށިގަނޑުގެ ބޭރުފުށުން ހިނގާ ޙަރަކާތްތަކެކެވެ. އަދި ހަށިގަނޑުގެ އެތެރޭގެ ޙާލަތު މިއަށްވުރެ މާނާޒުކުވެފައި މާ އަވަހަށް އަދި މާ ފަކުރު ގަންނަގޮތަކަށް ވެގެންދެއެވެ. އޭގެތެރޭގައި ތެރެހަށީގެ އެކިއެކިގުނަވަންތަކާއި މެޔާއި ހިތާއި ގޮހޮރާއި އަދި ފުއްޕާމޭފަދަ ގުނަވަންތައް އިތުރަށް ނުފެހެއްޓިގެން ކުއްލިއަކަށް ފަޅައިގެންގޮސް މުޅިތަނަށް ކެތްކުރަން ނުކެރޭވަރުގެ ނުބައިވަހާއެކު ހޯސްލާފައި ފާދިޔަތައް ފެތުރެންފަށައެވެ. ބޮލުގެ ނާށިގަނޑުގައި ތަތްލާފައިވާ މަސްތައް ނެއްޓެމުންދާހިނދު ބޮލުގެ ސިކުނޑި ދިޔާވެގެން އޮހެންފަށައެވެ.
ހަންގަނޑާ އަދި މަޑު ޓިޝޫތައް މުޅިންނެތިގެންދެއެވެ. އަދި ސިކުނޑި ކުނިވެގެންދާހިނދު ހީވާނީ މޮޑެފައިވާ ކްލޭގަނޑެއްހެންނެވެ. މިދެންނެވިގޮތުން މުޅިހަށިގަނޑު ކަށިގަނޑަކަށް ވެއްޖައުމަށްދާންދެން ކަންތައްތައް ހިނގަމުންދެއެވެ.
ދެން ދޫކޮށްފައި ދިޔަ ޙަޔާތަށް އެނބުރި ދިއުމުގެ އެއްވެސް ފުރުޞަތެއް ނޯންނާނެއެވެ.
ރޭގަނޑުގެ ކެއުމަށް މޭޒުދޮށުގައި އާއިލާގެ އެންމެހާ މެމްބަރުން ވަށައިލައިގެން ތިބޭކަށެއް އަދި އެކުލާމެހިގެން އުޅުނު ރައްޓެހިންނާއި
ލޯބިވެރިންގެ ގާތަކް އަދި ތިބާއަށް ޢިއްޒަތްތެރިކޮށް ހިތަންވާ ސަބަބަކަށްވީ ވަޒީފާއާއި އަދި މީގެ އެއްވެސް ކަމަކަށް ދުނިޔޭގެ
ޙަޔާތަށް އެނބުރި ދިއުމުގެ އެއްވެސް ފުރުސަތެއް ނޯންނާނެއެވެ.
ކުރުކޮށްބުނާނަމަ ތިބާއީ އުކާލަންހުރި ކައްޓާމަހުގެ ފުނިވަރެކެވެ. އެއިން ތިބާގެ މޫނެއް އެހެންތަނެއްވިޔަސް ވަތްކެއްނުވާނެއެވެ.
އެހެންޢިބާރަތަކުން ބުނަނީނަމަ ތިބާގެ އެންމެފަހު ނޭވާލުމާއެކު ތިބާގެ ހަށިގަނޑުދޫކޮށް ފުރާނަ ނިކުމެގެންދެއެވެ. އެއަށްފަހު ހަށިގަނޑުވެލީގެތެރެއަށް ކުދިކުދި ޒައްރާތަކަކަށްވެގެންގޮސް ނިމިދެއެވެ.
ތެދެކެވެ. ނަމަވެސް މިހެން މިހުރިހާކަމެއް މި މެދުވެރިވީ ސަބަބަކީ ކޮބައިތޯއެވެ؟
ﷲ އިރާދަކުރެއްވިނަމަ އިންސާނާގެ ހަށިގަނޑު އެފަދަނިކަމެތި ގޮތަކަށް ނުބައިނުވެއޮތުންވެސް ކުޅަދުންވަންތައެވެ. ނަމަވެސް އިންސާނާގެ ހަށިގަނޑު ކުނިވެ އެހާ މުޑުދާރުގޮތަކަށްދަނީ ވިސްނާ ފިކުރުކުރާ ބަޔަކަށް ވަރަށް އަގުހުރި ދަރުސްތަކަކާއި ވަޢުޟުތަކެއް ހަނދާން ކޮށްދެމުންނެވެ. އެއްވެސްމީހަކު މިފަދަގޮތަކަށް އޭނާގެ ރިވެތި ލޯބިލޯބި ހަށިގަނޑާމެދު ކަންތައް ހިނގާކަށް ބޭނުމެއްނުވާނެއެވެ. ނަމަވެސް މިނުރުހޭ ބިރުވެރި ނިމުން ކޮންމެ އިންސާނެއްގެ ވެސް އިންތިޒާރުގައި މަޑުކޮށްގެން އޮންނަ އޮތުން އޭނާއަށް ވިސްނައިދޭއެއްޗަކީ އޭނާއަކީ ހަމައެކަނި އޭނާގެ ފެންނަންހުންނަ ކައްޓާމަހުން ހަމައެކަނި އުފެދިފައިވާ އިންސާނެއްނޫންކަމެވެ. އަދި ކިއެއްހެއްޔެވެ؟ އެހަށިގަނޑުގައި އިތުރު އެހެން އޭގެ ޙަޤީޤަތްނޭގޭ އިތުރުއެއްޗެއްވާކަމެވެ. އެއީ ފުރާނައެވެ. ރޫޙެވެ.
މިދެންނެވި ހަށިގަނޑަކީ އެފުރާނައިގެބޭރުންލެވިފައިވާ ތޮއްޓެކެވެ. ކޮންމެއަކަސް ފުރާނައަކީ ހަށިގަނޑުތެރޭގައިވާ އެއްޗެކެވެ. ހަށިގަނޑުގެ ގުނަވަންތަކާއި އަދި އެންމެހައި ނިޒާމުތަކަށް ޙަރަކާތާއި ދިރުން އައިސްފައިވަނީ އެ ފުރާނައިގެ ސަބަބުންނެވެ. އެފުރާނަ ހަމަ ހަށިގަނޑާއި ވަކިވުމާއެކު ހަށިގަނޑާއި އޭގެ ނިޒާމުގެ މަސައްކަތް ހުއްޓި ހަރަކާތްކެނޑި ދިރުން ހުއްޓެއެވެ. އަދި އޭނާ އެފަޚުރުވެރިވި އެރިވެތި ހަށިގަނޑުގެ ބޭނުން ކެނޑިއަދި އެހަށިގަނޑު ދެކެ ލޯބިން އުޅުނުމީހުން އެހަށިގަނޑަށް ބަލާލަންވެސްނުރުހި ބިރުގަނެ އެހަށިގަނޑާއި ދުރަށްދެއެވެ.
އިންސާނާ އޭނާގެ ހަށިގަނޑުކަމުގައިވާ އެހެން ޢިބާރާތްތަކުން ދަންނަވާކަމުގައިވަނީނަމަ ޖިސްމުގެ އިތުރުން އަދި އޭނާގެ އެހެން ވުޖޫދުވުމެއް ވާކަން ދަންނަންޖެހޭނެއެވެ. އަދި މީގެ އިތުރުން މިވަގުތީ ޙަޔާތުގައި އޭނާ ކިތަންމެ ވަރަކަށް ފަނާވުމެއް ނުވާ ގޮތުން އަބަދުގެ އަބަދަށް ދިރިއުޅެން ބޭނުންވީކަމުގައިވިޔަސް އޭނާއަށް ލިބިފައިވާ ހަށިގަނޑު މަރުވެ ވީރާނާވެގެންދާނެކަން ވިސްނަންޖެހޭނެއެވެ. އެހަށިގަނޑެއްގެ ރީތިކަމާއި ނާޒުކުކަމާއި އޭގެ ލޫޅާފަތިކަމުގެ މައްޗަށް މީހުންގެ ނަޒަރުހުއްޓުނު އަދި އެހަށިގަނޑުގެ މައްޗަށް ތިބާ ބޮޑާވި ހަށިގަނޑު ދާދި އަވަހަށް އެއިން ދުވާ ނުބައިވަހުން މީހުން އޭގެ ގާތަށް ކައިރިވުމަށް ނުރުހޭވަރަށް ކުނިވެގެންދާނެއެވެ. ދުނިޔޭގައި އުޅުނުއިރު ތިބާއީ ބިންމައްޗަށްވެއްޓޭ ކާއެތިކޮޅެއް އެބިމުގައި ޖެހުނުކަމަށްޓަކައިވެސް ނުރުހެވޭތީ ނުވަތަ ފަކުރުން
ކާލަންވެސް ނުކެރުނުމީހެކެވެ.
ނަމަވެސް ދާދިއަވަހަށް ތިބާގެ ހަށިގަނޑު ބިމުގެތެރޭގައި ވަޅުލުމުން ތިބާގެ ހަށިގަނޑަކީ ފަނިފަކުސާގެ ގެއެއްކަމުގައި ވެގެންދާނެއެވެ. އޭރުން ތިބާގެ ހަށިގަނޑުގައި ވެރިކަންކުރާނީ ތިބާ ދުނިޔޭގައި އުޅުނުއިރު އެއެއްޗެއް ތިބާގެ ގައިގައި ބީހިއްޖެނަމަ ހަޅޭފަޅޭއްލަވައިގެން ތިބާގެ ހަށިގަނޑާއި ދުރަށް ފޮޅާހެދި އެއްކަލަނުރުހޭ ފާޑުފާޑުގެ ދިރޭސޫފާސޫފިތަކާއި ފަނިފަކުސާތަކެވެ. މިތަކެތި ތިބާގެ ހަށިގަނޑުކަމުންގޮސް ތިބާގެ ހަށިގަނޑު ކަށިގަނޑަކަށް ހަދާލާނެތެވެ. އެދުވަސްއޮތީ ތިބާ ތި ހީކުރާހާ ދުރަކުނޫނެވެ. އެދުވަސްވަނީ ތިބާ ހީނުކުރާހާ ގާތުގައިކަން ހަނދާންކުރާށެވެ.
އާދެ! މަރު އެއީ ވާނެ އެއްޗެއްކަން ގިނަމީހުންނަށް ވިސްނެނީ ޖަނާޒާއެއް ގެންދެވޭތަން ފެނުމުން ނުވަތަ ތިމާއާއި ވަރަށްގާތް ޢާއިލާގެ މެންބަރެއް ކުއްލިގޮތަކަށް މަރުވުމުންނެވެ. އެހިނދު އިންސާނާގެ ސިކުނޑިއަށް މަރު އެއީ ޙަޤީޤަތެއްކަން ވިސްނެއެވެ. ނޫނީ ކޮންމެ މީހަކަށްވެސް މަރާމެދު ބެލެވެނީ އެއީ ވަރަށްދުރުގައިވާ އެއްޗެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ނިދީގައި މަރުވާމީހުންނާއި ނުވަތަ އެކްސިޑެންޓެއް މެދުވެރިވެގެން މަރުވާމީހުންނަކީ އެއީ މުޅިން ތަފާތު ބައެއްކަމާއި، އަދި އަހަރެމެންނަށް އެފަދަކަމެއް ދިމާނުވާނެކަމަށް ނިންމައިގެން ތިބޭމީހުންގެ ހީއަކީ ވަރަށް ނުބައިހީއެކެވެ. ކޮންމެމީހަކުވެސް ޤަބޫލުކުރާގޮތުގައި އޭނާ އަދި މަރުވާން މާ އަވަހެވެ. އަދި ދިރިއުޅުމަށްޓަކައި ވަރަށްގިނަ އަހަރުތައް އޮތްކަމަށް ހީކޮށް ޚިޔާލީ ތަޞައްވުރުގެ ބިނާތައްކުރެއެވެ.
އަޅުގަނޑުމެންގެ ޚިޔާލާއި ތަޞައްވަރު މަރާމެދު މިހެން އޮތްކަމުގައިވިޔަސް ގިނަމީހުން މަރުވެގެންދަނީ އެމަރުގެމަތިން ހަނދުމަނެތި ކަންތައް ތަކުގައި އަވަދިނެތި މަޝްޢޫލުވެގެން އުޅެނިކޮށެވެ. ބައެއްމީހުން އޮފީހަށްދާ މަގުމަތީގައެވެ. ނުވަތަ ވިޔަފާރީގެ މުހިންމު ބައްދަލުވުމަށް ދިޔަމަގުމަތީގައެވެ. ނުވަތަ އަލަތުކައިވެންޏަށް ދިޔަމަގުމަތީގައި މި މަރާ ބައްދަލުކުރަންޖެހިފައަވަނީ ކިތައްމީހުންތޯއެވެ؟ ފަހަރެއްގައިވެސް މާދަމާގެ ނޫހުގައި މިމީހުންގެ މަރުގެވާހަކަ އޮންނާނެކަމަށް ހީކޮށްފަކާވެސް ނުވެއެވެ. މާތްﷲ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ވަޙީކުރައްވާފައިވާ އާޔަތުގެ މާނައިގައިވެއެވެ." ކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވާށެވެ.! ފިލައިދިއުމަކުން ތިޔަބައިމީހުންނަކަށް މަންފާއެއް ނުކުރާނެތެވެ.
ޔަބައިމީހުން މަރުން ނުވަތަ ޤަތުލުވުމުން ފިލިޔަސް ކުޑަހިނދުކޮޅަކަށްމެނުވީ ދުނިޔޭގައި ޢަރާމެއްނެތެވެ
އިންސާނާ އެކަހެރިކޮށް އެންމެ ނަފުސެއްގެ ގޮތުގައި އުފެއްދެވިފަދައިން އޭނާ މިދުނިޔެއިން މަރުވެގެން ނުކުމެގެން ދާނީވެސް ހަމައެކަނިކަން ހަނދާންކުރުން ހުއްޓެވެ. އޭނާ މަރުވެގެންދާއިރު އޭނާގެ މިލްކިއްޔާތުން އެންމެ ލޯލާރިއެއްވެސް އޭނާޔާއެކު ޤަބުރަށް ނުގެންދެވޭނެކަން ހަނދުމަކުރުން ހުއްޓެވެ.
އެ ބޮޑު މިލްކިއްޔާތު ލިބިގެންވާ އިންސާނާ މަރުވުމުން އޭނާގެ ހަށިގަނޑު ނިވާކޮށްލެވެނީ އެންމެ ދެރަފޭރާމަކުންވާ ކަފުނަކުންނެވެ. އެއަށްފަހު އޭނާގެ އެތަނަވަސް ގެއިން ނެރެ ހަމައެކަނި ކިރިޔާ އޭނާއަށް އޮވެވޭވަރުގެ އަނދިރިކަމާއި، އެކަނިވެރިކަމުގެ ހަނިވަޅަކަށްލައި ފަސްލާ ފޮރުވާލައެވެ. އިންސާނާ ދުނިޔެއަށް އެކަހެރިކޮށް އައިފަދައިން ހަމައެބީދައިން ވަކިވެގެންވެސް ދަނީ ހަމަ އެކަހެރި ކޮންނެވެ. އަދި އިންސާނާ މަރުވެގެން ދާހިނދު އޭނާޔާއެކު ހަމައެކަނި ގެންދެވޭނެ މުދަލަކީ އޭނާ ދުނިޔޭގައި އުޅުނުއިރު އެއްކުޅަ ހެޔޮއަމަލުތަކާއި، ނުބައިޢަމަލުތަކެވެ. މިކަން ކީރިތިރަސޫލާ ޞައްލައްމްގެ ޙަދީޘްފުޅެއްގައި މިމޭރުމުން ބަޔާންކުރައްވާފައި ވެއެވެ.
" މަރުވެފައިވާ މައްޔިތާގެ ފަހަތުން ތިނެއްޗެއް ތަބާވެގެންދެއެވެ. އެއީ އޭނާގެ ޢާއިލާގެ މެމްބަރުންނާއި، އޭނާގެ މުދަލާއި، އަދި އޭނާ ކުޅަ ޢަމަލެކެވެ. އޭގެތެރެއިން އޭނާ ވަޅުލުމަށްފަހު ދެއެއްޗެއް އެނބުރިއާދެއެވެ. އަދި އޭނާއާއި އެކުވާނީ ހަމައެކަނި އޭނާ ކުޅަ ޢަމަލެވެ."
އެކުވެރީންނޭވެ! ތިބާގެ ހަށިގަނޑުވެސް ދާދި އަވަހަށްގެންދާތަން ފެނިދާނެވެ. ފަހުގެ ގޮވަތި މުއްސަނދިކުރުމަށް ގަދައަޅައި މަސައްކަތްކުރާށެވެ!
ހަންގަނޑާ އަދި މަޑު ޓިޝޫތައް މުޅިންނެތިގެންދެއެވެ. އަދި ސިކުނޑި ކުނިވެގެންދާހިނދު ހީވާނީ މޮޑެފައިވާ ކްލޭގަނޑެއްހެންނެވެ. މިދެންނެވިގޮތުން މުޅިހަށިގަނޑު ކަށިގަނޑަކަށް ވެއްޖައުމަށްދާންދެން ކަންތައްތައް ހިނގަމުންދެއެވެ.
ދެން ދޫކޮށްފައި ދިޔަ ޙަޔާތަށް އެނބުރި ދިއުމުގެ އެއްވެސް ފުރުޞަތެއް ނޯންނާނެއެވެ.
ރޭގަނޑުގެ ކެއުމަށް މޭޒުދޮށުގައި އާއިލާގެ އެންމެހާ މެމްބަރުން ވަށައިލައިގެން ތިބޭކަށެއް އަދި އެކުލާމެހިގެން އުޅުނު ރައްޓެހިންނާއި
ލޯބިވެރިންގެ ގާތަކް އަދި ތިބާއަށް ޢިއްޒަތްތެރިކޮށް ހިތަންވާ ސަބަބަކަށްވީ ވަޒީފާއާއި އަދި މީގެ އެއްވެސް ކަމަކަށް ދުނިޔޭގެ
ޙަޔާތަށް އެނބުރި ދިއުމުގެ އެއްވެސް ފުރުސަތެއް ނޯންނާނެއެވެ.
ކުރުކޮށްބުނާނަމަ ތިބާއީ އުކާލަންހުރި ކައްޓާމަހުގެ ފުނިވަރެކެވެ. އެއިން ތިބާގެ މޫނެއް އެހެންތަނެއްވިޔަސް ވަތްކެއްނުވާނެއެވެ.
އެހެންޢިބާރަތަކުން ބުނަނީނަމަ ތިބާގެ އެންމެފަހު ނޭވާލުމާއެކު ތިބާގެ ހަށިގަނޑުދޫކޮށް ފުރާނަ ނިކުމެގެންދެއެވެ. އެއަށްފަހު ހަށިގަނޑުވެލީގެތެރެއަށް ކުދިކުދި ޒައްރާތަކަކަށްވެގެންގޮސް ނިމިދެއެވެ.
ތެދެކެވެ. ނަމަވެސް މިހެން މިހުރިހާކަމެއް މި މެދުވެރިވީ ސަބަބަކީ ކޮބައިތޯއެވެ؟
ﷲ އިރާދަކުރެއްވިނަމަ އިންސާނާގެ ހަށިގަނޑު އެފަދަނިކަމެތި ގޮތަކަށް ނުބައިނުވެއޮތުންވެސް ކުޅަދުންވަންތައެވެ. ނަމަވެސް އިންސާނާގެ ހަށިގަނޑު ކުނިވެ އެހާ މުޑުދާރުގޮތަކަށްދަނީ ވިސްނާ ފިކުރުކުރާ ބަޔަކަށް ވަރަށް އަގުހުރި ދަރުސްތަކަކާއި ވަޢުޟުތަކެއް ހަނދާން ކޮށްދެމުންނެވެ. އެއްވެސްމީހަކު މިފަދަގޮތަކަށް އޭނާގެ ރިވެތި ލޯބިލޯބި ހަށިގަނޑާމެދު ކަންތައް ހިނގާކަށް ބޭނުމެއްނުވާނެއެވެ. ނަމަވެސް މިނުރުހޭ ބިރުވެރި ނިމުން ކޮންމެ އިންސާނެއްގެ ވެސް އިންތިޒާރުގައި މަޑުކޮށްގެން އޮންނަ އޮތުން އޭނާއަށް ވިސްނައިދޭއެއްޗަކީ އޭނާއަކީ ހަމައެކަނި އޭނާގެ ފެންނަންހުންނަ ކައްޓާމަހުން ހަމައެކަނި އުފެދިފައިވާ އިންސާނެއްނޫންކަމެވެ. އަދި ކިއެއްހެއްޔެވެ؟ އެހަށިގަނޑުގައި އިތުރު އެހެން އޭގެ ޙަޤީޤަތްނޭގޭ އިތުރުއެއްޗެއްވާކަމެވެ. އެއީ ފުރާނައެވެ. ރޫޙެވެ.
މިދެންނެވި ހަށިގަނޑަކީ އެފުރާނައިގެބޭރުންލެވިފައިވާ ތޮއްޓެކެވެ. ކޮންމެއަކަސް ފުރާނައަކީ ހަށިގަނޑުތެރޭގައިވާ އެއްޗެކެވެ. ހަށިގަނޑުގެ ގުނަވަންތަކާއި އަދި އެންމެހައި ނިޒާމުތަކަށް ޙަރަކާތާއި ދިރުން އައިސްފައިވަނީ އެ ފުރާނައިގެ ސަބަބުންނެވެ. އެފުރާނަ ހަމަ ހަށިގަނޑާއި ވަކިވުމާއެކު ހަށިގަނޑާއި އޭގެ ނިޒާމުގެ މަސައްކަތް ހުއްޓި ހަރަކާތްކެނޑި ދިރުން ހުއްޓެއެވެ. އަދި އޭނާ އެފަޚުރުވެރިވި އެރިވެތި ހަށިގަނޑުގެ ބޭނުން ކެނޑިއަދި އެހަށިގަނޑު ދެކެ ލޯބިން އުޅުނުމީހުން އެހަށިގަނޑަށް ބަލާލަންވެސްނުރުހި ބިރުގަނެ އެހަށިގަނޑާއި ދުރަށްދެއެވެ.
އިންސާނާ އޭނާގެ ހަށިގަނޑުކަމުގައިވާ އެހެން ޢިބާރާތްތަކުން ދަންނަވާކަމުގައިވަނީނަމަ ޖިސްމުގެ އިތުރުން އަދި އޭނާގެ އެހެން ވުޖޫދުވުމެއް ވާކަން ދަންނަންޖެހޭނެއެވެ. އަދި މީގެ އިތުރުން މިވަގުތީ ޙަޔާތުގައި އޭނާ ކިތަންމެ ވަރަކަށް ފަނާވުމެއް ނުވާ ގޮތުން އަބަދުގެ އަބަދަށް ދިރިއުޅެން ބޭނުންވީކަމުގައިވިޔަސް އޭނާއަށް ލިބިފައިވާ ހަށިގަނޑު މަރުވެ ވީރާނާވެގެންދާނެކަން ވިސްނަންޖެހޭނެއެވެ. އެހަށިގަނޑެއްގެ ރީތިކަމާއި ނާޒުކުކަމާއި އޭގެ ލޫޅާފަތިކަމުގެ މައްޗަށް މީހުންގެ ނަޒަރުހުއްޓުނު އަދި އެހަށިގަނޑުގެ މައްޗަށް ތިބާ ބޮޑާވި ހަށިގަނޑު ދާދި އަވަހަށް އެއިން ދުވާ ނުބައިވަހުން މީހުން އޭގެ ގާތަށް ކައިރިވުމަށް ނުރުހޭވަރަށް ކުނިވެގެންދާނެއެވެ. ދުނިޔޭގައި އުޅުނުއިރު ތިބާއީ ބިންމައްޗަށްވެއްޓޭ ކާއެތިކޮޅެއް އެބިމުގައި ޖެހުނުކަމަށްޓަކައިވެސް ނުރުހެވޭތީ ނުވަތަ ފަކުރުން
ކާލަންވެސް ނުކެރުނުމީހެކެވެ.
ނަމަވެސް ދާދިއަވަހަށް ތިބާގެ ހަށިގަނޑު ބިމުގެތެރޭގައި ވަޅުލުމުން ތިބާގެ ހަށިގަނޑަކީ ފަނިފަކުސާގެ ގެއެއްކަމުގައި ވެގެންދާނެއެވެ. އޭރުން ތިބާގެ ހަށިގަނޑުގައި ވެރިކަންކުރާނީ ތިބާ ދުނިޔޭގައި އުޅުނުއިރު އެއެއްޗެއް ތިބާގެ ގައިގައި ބީހިއްޖެނަމަ ހަޅޭފަޅޭއްލަވައިގެން ތިބާގެ ހަށިގަނޑާއި ދުރަށް ފޮޅާހެދި އެއްކަލަނުރުހޭ ފާޑުފާޑުގެ ދިރޭސޫފާސޫފިތަކާއި ފަނިފަކުސާތަކެވެ. މިތަކެތި ތިބާގެ ހަށިގަނޑުކަމުންގޮސް ތިބާގެ ހަށިގަނޑު ކަށިގަނޑަކަށް ހަދާލާނެތެވެ. އެދުވަސްއޮތީ ތިބާ ތި ހީކުރާހާ ދުރަކުނޫނެވެ. އެދުވަސްވަނީ ތިބާ ހީނުކުރާހާ ގާތުގައިކަން ހަނދާންކުރާށެވެ.
އާދެ! މަރު އެއީ ވާނެ އެއްޗެއްކަން ގިނަމީހުންނަށް ވިސްނެނީ ޖަނާޒާއެއް ގެންދެވޭތަން ފެނުމުން ނުވަތަ ތިމާއާއި ވަރަށްގާތް ޢާއިލާގެ މެންބަރެއް ކުއްލިގޮތަކަށް މަރުވުމުންނެވެ. އެހިނދު އިންސާނާގެ ސިކުނޑިއަށް މަރު އެއީ ޙަޤީޤަތެއްކަން ވިސްނެއެވެ. ނޫނީ ކޮންމެ މީހަކަށްވެސް މަރާމެދު ބެލެވެނީ އެއީ ވަރަށްދުރުގައިވާ އެއްޗެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ނިދީގައި މަރުވާމީހުންނާއި ނުވަތަ އެކްސިޑެންޓެއް މެދުވެރިވެގެން މަރުވާމީހުންނަކީ އެއީ މުޅިން ތަފާތު ބައެއްކަމާއި، އަދި އަހަރެމެންނަށް އެފަދަކަމެއް ދިމާނުވާނެކަމަށް ނިންމައިގެން ތިބޭމީހުންގެ ހީއަކީ ވަރަށް ނުބައިހީއެކެވެ. ކޮންމެމީހަކުވެސް ޤަބޫލުކުރާގޮތުގައި އޭނާ އަދި މަރުވާން މާ އަވަހެވެ. އަދި ދިރިއުޅުމަށްޓަކައި ވަރަށްގިނަ އަހަރުތައް އޮތްކަމަށް ހީކޮށް ޚިޔާލީ ތަޞައްވުރުގެ ބިނާތައްކުރެއެވެ.
އަޅުގަނޑުމެންގެ ޚިޔާލާއި ތަޞައްވަރު މަރާމެދު މިހެން އޮތްކަމުގައިވިޔަސް ގިނަމީހުން މަރުވެގެންދަނީ އެމަރުގެމަތިން ހަނދުމަނެތި ކަންތައް ތަކުގައި އަވަދިނެތި މަޝްޢޫލުވެގެން އުޅެނިކޮށެވެ. ބައެއްމީހުން އޮފީހަށްދާ މަގުމަތީގައެވެ. ނުވަތަ ވިޔަފާރީގެ މުހިންމު ބައްދަލުވުމަށް ދިޔަމަގުމަތީގައެވެ. ނުވަތަ އަލަތުކައިވެންޏަށް ދިޔަމަގުމަތީގައި މި މަރާ ބައްދަލުކުރަންޖެހިފައަވަނީ ކިތައްމީހުންތޯއެވެ؟ ފަހަރެއްގައިވެސް މާދަމާގެ ނޫހުގައި މިމީހުންގެ މަރުގެވާހަކަ އޮންނާނެކަމަށް ހީކޮށްފަކާވެސް ނުވެއެވެ. މާތްﷲ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ވަޙީކުރައްވާފައިވާ އާޔަތުގެ މާނައިގައިވެއެވެ." ކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވާށެވެ.! ފިލައިދިއުމަކުން ތިޔަބައިމީހުންނަކަށް މަންފާއެއް ނުކުރާނެތެވެ.
ޔަބައިމީހުން މަރުން ނުވަތަ ޤަތުލުވުމުން ފިލިޔަސް ކުޑަހިނދުކޮޅަކަށްމެނުވީ ދުނިޔޭގައި ޢަރާމެއްނެތެވެ
އިންސާނާ އެކަހެރިކޮށް އެންމެ ނަފުސެއްގެ ގޮތުގައި އުފެއްދެވިފަދައިން އޭނާ މިދުނިޔެއިން މަރުވެގެން ނުކުމެގެން ދާނީވެސް ހަމައެކަނިކަން ހަނދާންކުރުން ހުއްޓެވެ. އޭނާ މަރުވެގެންދާއިރު އޭނާގެ މިލްކިއްޔާތުން އެންމެ ލޯލާރިއެއްވެސް އޭނާޔާއެކު ޤަބުރަށް ނުގެންދެވޭނެކަން ހަނދުމަކުރުން ހުއްޓެވެ.
އެ ބޮޑު މިލްކިއްޔާތު ލިބިގެންވާ އިންސާނާ މަރުވުމުން އޭނާގެ ހަށިގަނޑު ނިވާކޮށްލެވެނީ އެންމެ ދެރަފޭރާމަކުންވާ ކަފުނަކުންނެވެ. އެއަށްފަހު އޭނާގެ އެތަނަވަސް ގެއިން ނެރެ ހަމައެކަނި ކިރިޔާ އޭނާއަށް އޮވެވޭވަރުގެ އަނދިރިކަމާއި، އެކަނިވެރިކަމުގެ ހަނިވަޅަކަށްލައި ފަސްލާ ފޮރުވާލައެވެ. އިންސާނާ ދުނިޔެއަށް އެކަހެރިކޮށް އައިފަދައިން ހަމައެބީދައިން ވަކިވެގެންވެސް ދަނީ ހަމަ އެކަހެރި ކޮންނެވެ. އަދި އިންސާނާ މަރުވެގެން ދާހިނދު އޭނާޔާއެކު ހަމައެކަނި ގެންދެވޭނެ މުދަލަކީ އޭނާ ދުނިޔޭގައި އުޅުނުއިރު އެއްކުޅަ ހެޔޮއަމަލުތަކާއި، ނުބައިޢަމަލުތަކެވެ. މިކަން ކީރިތިރަސޫލާ ޞައްލައްމްގެ ޙަދީޘްފުޅެއްގައި މިމޭރުމުން ބަޔާންކުރައްވާފައި ވެއެވެ.
" މަރުވެފައިވާ މައްޔިތާގެ ފަހަތުން ތިނެއްޗެއް ތަބާވެގެންދެއެވެ. އެއީ އޭނާގެ ޢާއިލާގެ މެމްބަރުންނާއި، އޭނާގެ މުދަލާއި، އަދި އޭނާ ކުޅަ ޢަމަލެކެވެ. އޭގެތެރެއިން އޭނާ ވަޅުލުމަށްފަހު ދެއެއްޗެއް އެނބުރިއާދެއެވެ. އަދި އޭނާއާއި އެކުވާނީ ހަމައެކަނި އޭނާ ކުޅަ ޢަމަލެވެ."
އެކުވެރީންނޭވެ! ތިބާގެ ހަށިގަނޑުވެސް ދާދި އަވަހަށްގެންދާތަން ފެނިދާނެވެ. ފަހުގެ ގޮވަތި މުއްސަނދިކުރުމަށް ގަދައަޅައި މަސައްކަތްކުރާށެވެ!
އޭ އިންސާނާއެވެ. ދުނިޔޭގެ ދަޅަތަކަށް ހެއްލި އުފަލާއި މަޖަލުގައި އުޅެމުންދާ އިންސާނާއެވެ. އަގުހުރި މިދުނިޔޭގެ ވަގުތުތައް ބޭކާރު ގޮތުގައި ހޭދަކުރަމުންދާ އިންސާނާއެވެ.
ތިބާ މިދުނިޔެއަށް ފޮނުވުނީ ހީސަމާސާ ކޮށް މަޖަލުގައި ވަގުތުތައް ހޭދަކުރުމަށް ހެއްޔެވެ. ތިބާ ގެ ކުރިމަތީގައި ބޮޑެތި ކަންތައްތަކެއްވާކަން ހަނދާން އެބަހުރިހެއްޔެވެ. ކޮންމެ އިންސާނަކާއި ހަމަކަށަވަރުންވެސް ބައްދަލުވާނޭ މަރު ތިބާ އާއި ވެސް ދާދި އަވަހަށް ބައްދަލުވާނެކަން ތިބާ ހަނދާން އެބަހުރިހެއްޔެވެ. އަދި އެ މަރު ބައްދަލުވުމުގެ ކުރިން މަރުގެ ސަކަރާތާއި ކުރިމަތިލާންޖެހޭނޭކަން އެނގޭ ހެއްޔެވެ. އެމަރުގެ ސަކަރަތަކީ ހުދު ރަސޫލާ صلى الله عليه و سلم އެކަމުގެ ތަޖުރިބާ ކުރެއްވި ކަމެކެވެ.
عائشة رضي ﷲ عنها ރިވާ ކުރެއްވި ޙަދީޘް އެއްގެ މާނައިގައިވެއެވެ. ރަސޫލާ صلى الله عليه و سلم އެކަލޭގެފާނު ގެ އެންމެ ފަހުގެ އާލާސްކަންފުޅުގައި އެކަލޭގެފާނު ކައިރީގައި ފެން ކަންވާރެއް ހުއްޓެވެ. ރަސޫލާ صلى الله عليه و سلم އޭގެ ތެރެއަށް އަތް ކޮއްޕާލެއްވުމަށްފަހު މޫނުފުޅުމަތީގައި ކާއްތަވަމުން ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ. " ﷲ ފިޔަވައި ހައްޤު ވެގެން އަޅުކަން ވެވޭ އެހެން އިލާހެއް ނުވެއެވެ.
ހަމަ ކަށަވަރުން މަރަށް ސަކަރާތެއް ލިބިގެންވެއެވެ."
އެހެންކަމުގައި ވާނަމަ ތިބާ އަށް މި މަރުގެ ސަކަރަތާއި ދިމާ ނުވަނޭކަމަށް އުއްމީދު ކުރަނީ ހެއްޔެވެ. އަދި އާއިލާ އާއި ގާތް ތިމާގެ މީހުންނާއި ދަރިންނާއި ރައްޓެހިން ދޫކޮށް އެކަނިމާއެކަނި ކަށްވަޅުގެ އަދިރިކަމުގެ ތެރެއަށް ދާން ނުޖެހޭނޭ ކަމަށް ހީކުރަނީ ހެއްޔެވެ.
ދެން އެޔަށް ފަހު ތިބާ ވަޅުލުމަށްފަހު ކަށްވަޅު ފިއްތާލެވޭނޭކަން އެނގޭ ހެއްޔެވެ. އެފިއްތާލުމަކީ އެންމެންނާއިވެސް ކުރިމަތިވާނޭ ފިއްތުމެކެވެ. ތިބާ އަށް ސައުދު ބިން މުއާޒް رضي ﷲ عنه އަކީ ކޮން ބޭކަލެއްކަން އެނގޭ ހެއްޔެވެ. އެއީ އެކަލޭގެފާނު ޝަހީދުވުމުން މާތް ﷲ ގެ އަރުޝުފުޅު ގުޑައިގެން ދިޔަ ބޭކަލެކެވެ. އުޑު ގެ ހުރިހާ ދޮރު ތަކެއް އެކަލޭގެފާނަށްޓަކައި ހުޅުވުނު ބޭކަލެކެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ ޖަނާޒާ ގައި ހަތްދިހަހާސް މަލާކަތްބޭކަލުން ބައިވެރިވެލެއްވި ބޭކަލެކެވެ. ނަމަވެސް ރަސޫލާ صلى الله عليه و سلم ޙަދީޘް ކުރެއްވީ ސައުދު ބިން މުއާޒް رضي ﷲ عنه ވެސް ކަށްވަޅު ގައި އެއްފަހަރު ފިއްތާލެވުނުކަމަށެވެ. އަދި އެއަށްފަހު ދޫކޮށްލެވުނުކަމަށެވެ.
ކީރިތި ރަސޫލާ صلى الله عليه و سلم ގެ އެހެން ޙަދީޘް އެއްގައި އައިސް ފައި ވެއެވެ. ބަނީއިސްރާއިލް ބާގައިގެ ގެ ހެޔޮލަފާ ބަޔަކު އެބައިމީހުންގެ ގަބުރުސްތާނުން ކުރެ ގަބުރުސްތާނަކަށް ޒިޔާރަތްކުރިއެވެ. އެބައިމީހުން އެކަކު އަނެކަކަށް ބުންޏެވެ. ދެރަކްއަތް ނަމާދެއް ކުރަމާ ހިނގާށެވެ. އަދި އެއަށަފަހު މަރުވެފައިވާ މީހުން ކުރެ މީހަކު މަރާއިބެހޭގޮތުން ޚަބަރު ދިނުމަށްޓަކައި ދިރުއްވެވުމަށް އެދި މާތްﷲ އަށް ދުއާ ކުރަމާ ހިނގާށެވެ. އަދި އެބައިމީހުން އެގޮތަށް ކަންތައްކުރިއެވެ. އަދި އިރުކޮޅެއްގެ ތެރޭގައި މީހަކު ކަށްވަޅެއްގެ ތެރެއިން ބޯދިއްކޮށްލިއެވެ.
އޭނާ ހުރީ މުށި ކުލައިގައެވެ. އަދި އޭނާގެ ނިތްކުރި މަތީގައި ސަޖިދައި ގެ ފާހަގަ ހުއްޓެވެ. އޭނާ ބުންޏެވެ. " އޭ މީސްތަކުންނޭވެ. ކަލޭމެން ބޭނުންވަނީ ކޮންކަމެއް ހެއްޔެވެ. އަހަރެންމީ މީގެ ސަތޭކަ އަހަރުކުރިން މަރުވި މީހެކެވެ. މަރުގެ ހޫނުކަން ދެންމެޔަކު ނޫނީ ފިލައިގެން ނުދެއެވެ. ކަލޭމެން އަހަރެން އިހުހުރިގޮތަށް ރުޖޫއަ ކޮށްދެއްވުމަށް އެދި މާތްﷲ އަށް ދުއާ ކުރާށެވެ. "
އެއީ ކަށްވަޅު ގެ ވާހަކައެވެ. ތިބާ އަށް ކަށްވަޅުގައި ސުވާލުކުރުމަށް ވަޑައިގަންނަވާ ހަރުކަށި ދެ މަލާއިކަތްބޭކަލުން ގެ ސުވާލުތަކަށް ޖަވާބު ދެވޭނެހެއްޔެވެ. އަދި ތިބާ އަށް އެތަނުން ލިބެން އޮތީ ސުވަރުގޭ ގެ ބަގީޗާ އެއް ނޫނީ ނަރަކައިގެ ވަޅުތަކުގެ ތެރެއިން ވަޅެއްކަންއެނގޭ ހެއްޔެވެ. ތިބާ އެންމެ ފަހަރަކުވެސް މިކަންތައްތަކާއިމެދު ވިސްނާލިން ހެއްޔެވެ. އަދި ކަށްވަޅުގައި ބައެއް މީހުން ގެ ބޯ ތައް ހިލައަކުން ޖަހާ ޗިސް ކުރެވޭނޭ ކަމާއި ބައެއް މީހުންގެ ދޫތައް ބުރިކުރެވޭނޭކަމަށާއި އަނެއްބަޔަކަށް އަލިފާނުގެ އަޒާބު ދެވެނޭ ކަމަށް ރަސޫލު ﷲ صلى الله عليه و سلم ވަނީ ޚަބަރު ދެއްވާފައެވެ.
އޭ މިހިރަ ނިކަމެތި އިންސާނައެވެ. އެކަށްވަޅަށް ފަހު ތިބާ ދެންތެދުކުރެވެނީ ޤިޔާމަތް ދުވަހުއެވެ. މީހުންތައް ވާނީ ހާސްވެ ލޯ ތައް ބޮޑު ވެ ހަދާނެގޮތް ހުސްވެފައެވެ. އެދުވަހު އިރު ހުންނާނީ ދާދި ކައިރީގައެވެ. އެދުވަހުގެ ބިރުވެރިކަމުން ސަލާމަތްވެ މޫނު އަލިވެ އަރުޝީގެ ހިޔާވަހިކަން ލިބޭނޭކަމަށް ތިބާ އުއްމީދުކުރަން ހެއްޔެވެ. އެހެން ކަމުގައި ވަނަމަ ތިބާ ގެ ދިރިއުޅުން މަޖަލާއި އުފަލުގައި އަދި ބޭކާރުގޮތުގައި ހޭދަނުކުރީސްއެވެ.
އެއަށްފަހު ހިސާބު ބެއްލެވުން ދިގު އިންތިޒާރަކަށް ފަހު ފެށިގެން ދާނެއެވެ. ތިބާ މިދުނިޔޭގައި ސިއްރުންނާއި ފާޅުގައި ކުރި ހުރިހާކަމެއް އަދި ހިތުގައި ވަންހަނާކުރި ހުރިހާ ކަމެއް ހުރިހާ މީސްތަކުންގެ ކުރިމަތީގައި ފާޅުވެ ހާމަވެގެންދާނެއެވެ. ތިބާ ކުރިކަންތަކަށް ތިބާ ގެ ގުނަވަންތައް ހެކިދޭނެއެވެ. އަދި ތިބާ އެކަންތައްތަކަށް ޖަވާބުދާރީ ވާންޖެހޭނެކަން އެގޭހެއްޔެވެ.
ތިބާ މި ބިރުވެރި ޤިޔާމަތް ދުވަހުގެ މަތިން އަދި ހިސާބު ބެއްލެވޭ ވަގުތުގެ މަތިން ހަދާން އެބަހުރިހެއްޔެވެ.
ދެން ތިބާ ދާން އޮތީ ތިބާގެ އަމަލުތަކާއި އެއްގޮތަށް ނަރަކައަށްކަން ނޫނީ ސުވަރުގެޔަށް ކަން އެނގޭހެއްޔެވެ. އެނަރަކަ އަކީ ކޮބައިކަން ތިބާ އަށް އެނގޭ ހެއްޔެވެ. އެނަރަކައި ގެ ފުން ކަމާއި ބިރުވެރި ކަމާއި މެދު ތިބާ ވިސްނާލިން ހެއްޔެވެ. އެތަނުގެ އެންމެ ކުޑަ އަޒާބު ދެވޭ މީހާ ވެސް ދެވަދު ޖަހާފައިވާ އަލިފާނުގެ ފައިވާނަކަށް އަރަންޖެހޭކަމާއި އެކަމުގެ ސަބަބުން އޭނާގެ ސިކުނޑި ކެކެމުންދާނެކަމަށް ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه و سلم ޙަދީޘް ކުރައްވާފައިވެއެވެ. ތިބާއަށް އެނަރަކައިގެ އަލިފާނަކީ މިދުނިޔޭގެ އަލިފާނުގެ މައްޗަށް ފަސްދޮޅަސް ނުވަ ބައި އިތުރު ކުރެވިގެންވާ އަލިފާނެއްކަމާއި އެތާގެ ބަނޑޭރިންނަކީ ހަރުކަށި ގަދަފަދަ މަލާއިކަތް ބޭކަލުންތަކެއްކަން އެނގޭ ހެއްޔެވެ.
އަދި އެތާގެ ކެއުމަކީ ނަރަކައިގެ އަޑިން ފަޅައިގެން ހެދޭ ޒައްޤޫމު ގަހުގެ ޝައިތާނުންގެ ބޯތައް ފަދަ މޭވާ ތަކެއްކަމާއި އެތާގެ ބުއިމަކީ ތެޔޮކުނޑިތަކެއް ފަދަ ހޫނު ފެނާއި ނަރަކަވަންތަވެރިން ގެ ގައިން ފާބާ ދޮހާއި ދިޔަ ތައް ކަމާއި އެތާގެ ފޭރާމަކީ އަލިފާނުގެ ފޭރާމެއްކަން ތިބާއަށް އެނގޭ ހެއްޔެވެ.
އޭ މިހިރަ އިންސާނާއެވެ. ތިބާ ގެ ކުރިމަތީގައިވާ މިހިރަ ކަންތައްތަކާއިމެދު އެންމެ ފަހަރަކުވެސް ވިސްނާލިން ހެއްޔެވެ. ތިބާ އަށް މި ދުނިޔޭގެ ވަގުތުތައް ހޭދަކުރެވެނީ ހަމަ އެންމެ ރަނގަޅަށް ހެއްޔެވެ. ތިބާ ތިޔަ ހީސަމާސާ ކޮށް މަޖާ ކޮށް އުޅެނީ ތިބާ އަށް މާތްﷲ ގެ ރުހިވޮޑިގަތުން ލިބުނުކަން އެނގުނީ ހެއްޔެވެ. އަދި މާތްﷲ ތިބާ ގެ ފާފަތައް ފުއްސެވިކަން ޔަޤީން ވީހެއްޔެވެ. އަދި ތިބާ ދާން އޮތީ ސުވަރުގެއަށްކަން ކަށަވަރު ވީހެއްޔެވެ.
އަނަސް ބިން މާލިކް ރިވާކުރެއްވި ޙަދީޘް އެއްގެ މާނައިގައި ވެއެވެ.
ކީރިތި ރަސޫލާ صلى الله عليه و سلم އެއްދުވަހަކު އޭގެ ކުރިން ދުވަހަކުވެސް ނުދެއްވާފަދަ ޚުތުބާ އެއް ދެއްވިއެވެ. އެ ޚުތުބާ ގެ ތެރެއިން އެކަލޭގެފާނު ހަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ. ތިމަންކަލޭގެފާނަށް އެނގޭ ކަންތައްތައް ތިޔަބައިމީހުންނަށް އެނގޭނަމަ ތިޔަބައިމީހުން ހީހަދައި އުޅުނީސް ވަރަށް މަދުންނެވެ. އަދީ ގިނަގިނައިން ތިޔަބައިމީހުން ރުއީސް އެވެ. އެވަގުތު އެތާ ތިބި ބޭކަލުން އެބެކަލުންގެ މޫނުތައް ފޮރުވާ ކީރިތި ކުރަން ފެއްޓިއެވެ.
އޭ އިންސާނާއެވެ. ތިބާ މިރޭ ނިދާފައި މާދަމާ ހޭލެވޭނޭކަން ޔަގީންހެއްޔެވެ. ތިބާ އަކީ މިހާވެސް ނިކަމެތި މީހެކެވެ. އެހެންކަމުން އަވަހަށް ތައުބާ ވުމަށް އަވަސް ވެ ގަންނާށެވެ. މިސްކިތަށް ވަދެ ހަމަޖެހިލައިގެން ވިސްނާލަން މަޑުކޮށްލަބަލާށެވެ. ރޭދުވާ ތަކުރާރުވާ ގޮތަށާއި ވަގުތު ދާ ގޮތަށެވެ. ކާއިނާތަށާއި މާތް ﷲ ގެ ކުޅަދުންވަންތަކަމަށެވެ. ވަށައިގެން ވާހަ ތަކެތި ވަނީ ތިބާ ގެ ހިދުމަތުގައި ކަމަށާއި މާތް ﷲ ތިބާ އަށް ދެއްވި ނިއުމަތް ތަކަށެވެ. ތިބާ ގެ ވަގުތުތައް ބޭކާރުކުރެވުނު ގޮތަށާއި ތިބާ އަށް ކުރެވުނު ފާފަތަކުގެ މަތިންނެވެ. އެއަށް ފަހު އިޚްލާސްތެރި ތައުބާ އަކުން ތައުބާ ވުމުގެ ނިޔަތުގައި ދެއަތް އުފުލާލާށެވެ. ތިބާ އަށް ހަމަ ޔަގީނުންވެސް ރޮވޭނެއެވެ.
ފުރަތަމަ ރޭ ކަށްވަޅުގައި!...
ޚިޔާލަށް ގެންނަވާށެވެ! ދެ ރެއެކެވެ. ފުރަތަމަ ރެއަކީ ގޭގައި ތިބާ ހުރި ރެއެކެވެ. އަނބި ދަރީންނާއި އެކުގައެވެ. އެކުދީން އުފާކޮށްދީ އެކުދިންނާއި އެކީ ކުޅެ ސަމާސާ ކުރަންށެވެ. ކުޑަ ކުޑަ އުފާވެރި އާއިލާއެކެވެ. ދެން ޖެހިގެން އައި ރެއެވެ. ތިބާ ކަށްވަޅަށް ތިރިކުރެވެނީއެވެ. އަނބިދަރީންނާއި ވަކިވެ، އަނދިރި ވަޅުގަނޑެއްގެ ތެރެއަށެވެ. އެތަނުގައި އެއްވެސް ބައިވެރިއަކު ނެތެވެ. ލޯބިވާ އަނބިމީހާވެސް ނެތެވެ. އަދި ދަރީންނެއްވެސް ނެތެވެ.
އެއީ ކަށްވަޅުގެ ފުރަތަމަ ރެއެވެ. އެރެއާއި މެދު ޞާލިޙުންނާއި ޢިލްމުވެރީން ރޮއެ ހިތާމަކޮށް އުޅުނު ރެއެވެ. އަދި ތަޤްވާވެރި
އަޅުވެރިން އެރޭގެ ބިރުވެރި ކަމާމެދު ޝަކުވާކޮށް އުޅުނު ރެއެވެ.
އަޅުވެރިން އެރޭގެ ބިރުވެރި ކަމާމެދު ޝަކުވާކޮށް އުޅުނު ރެއެވެ.
ތަބޫކު ހަނގުރާމައަށް ކީރިތި ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلمއާއި އެކަލޭގެފާނުގެ ޞާޙާބީން ނިކުމެވަޑައިގެން އުޅުއްވި ރެއެކެވެ. އެރޭ އެކަލޭގެފާނާއި ޞަޙާބީން ނިދިކުރެއްވިއެވެ. އިބްނު މަސްޢޫދު ވިދާޅުވިއެވެ. ތިމަންކަލޭގެފާނަށް ނިދިން ހޭލެވުނެވެ. އަދި ނަބިއްޔާގެ ތަންމަތިކޮޅަށް ބަލާލީމެވެ. ނަމަވެސް އެ ތަންމަތިކޮޅަކު އެކަލޭގެފާނެއް ނެތެވެ.
ދެން އަބޫ ބަކުރުގެފާނުގެ ތަންމަތި ކޮޅާ ދިމާލަށް ދިޔައީމެވެ. ނަމަވެސް އެކަލޭގެފާނުވެސް ނެތެވެ. ދެން ޢުމަރުގެފާނުގެ ތަންމަތިކޮޅު ބެލީމެވެ. އެކަލޭގެފާނުވެސް ނެތެވެ.
ދެން އަބޫ ބަކުރުގެފާނުގެ ތަންމަތި ކޮޅާ ދިމާލަށް ދިޔައީމެވެ. ނަމަވެސް އެކަލޭގެފާނުވެސް ނެތެވެ. ދެން ޢުމަރުގެފާނުގެ ތަންމަތިކޮޅު ބެލީމެވެ. އެކަލޭގެފާނުވެސް ނެތެވެ.
ދެން ވިދާޅުވިއެވެ. ފޭލިގެތަކާއި ތަންކޮޅެއް ދުރުން އަލިކަމެއް ފެންނާން ހުއްޓެވެ. އެހެންކަމުން އެ ދިމާލަށް ހިނގައިގަތީމެވެ. އެތަނުގައި ކަށްވަޅެއް ކޮނެފައި ހުއްޓެވެ. އަދި ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم އެކަށްވަޅުގެ ތެރެއަށް ފައިބާވަޑައިގެން ހުންނެވިއެވެ. އަދި ކަފުންކޮށްފައިވާ މައްޔިތެއް ކަށްވަޅުގެ ކައިރީގައި ބާއްވާފައި އޮތެވެ. އަދި އަބޫ ބަކުރާއި ޢުމަރު – رضي الله عنهما - އެ ޖަނާޒާގެ ކައިރީގައި ތިއްބެވެ. ދެން ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم އެދެބޭކަލުންނަށް ވިދާޅުވިއެވެ.
دليا الي صاحبكما މާނައީ؛ " ތިޔަބައިމީހުންގެ އަޚާ ކަށްވަޅަށް ހަމަހިމޭނުން ތިރިކުރާށެވެ". ދެން އެބޭކަލުން އެ މައްޔިތާ ކަށްވަޅަށް ތިރިކުރިއެވެ. އަދި އެކަލޭގެފާނުގެ ޠާހިރު ދެ އަތްޕުޅުން އެ މައްޔިތާ ކަށްވަޅުގައި ބާއްވާ ހަމަ ޖައްސައްވާލެއްވިއެވެ.
ދެން އެކަލޭގެފާނުގެ ލޮލުން ކަރުނަ ފޮދު އޮހޮރިގެން ދިޔައެވެ. ދެން އެއަށްފަހު ޤިބްލައަށް ކުރިމަތިލެއްވިއެވެ. އަދި އެ ޠާހިރު ދެ އަތްޕުޅު މައްޗަށް އުފުއްލެވިއެވެ. އަދި މިފަދައިން ދުޢާކުރެއްވިއެވެ. اللهم اني أمسيت عنه راض فارض عنه މާނައީ: އޭ ﷲ ، ހަމަކަށަވަރުން މިރޭ މިއަޅާ ކުރީ އޭނާއަށް ރުހިގެންވާ ހާލުއެވެ. އަދި އިބަ ﷲ ވެސް އޭނާއަށް ރުއްސަވާފާދޭއެވެ". ދެން ތިމަންކަލޭގެފާނު އެއީ ކޮން ބޭކަލެއްގެ ޖަނާޒާއެއްތޯ ސުވާލުކުރީމެވެ. އެބޭކަލުން ދެންނެވިއެވެ. އެއީ ތިބޭކަލުންގެ އަޚް އަބްދުﷲ ޛުލްބަޖާދެއިންގެ ޖަނާޒާއެވެ.
ޢުމަރު ބުނު ޢަބްދުޢަޒީޒަކީ މުއްސަނދި ޢައިލާއަކަށް އުފަންވެ، މުއްސަނދިކަމުގެ ލައްޒަތާއި މަލައްޒަތުގެ ތެރޭގައި ބޮޑުވި ކުއްޖެކެވެ. ގަނޑުވަރުތަކާއި ޚާދިމުން ހުއްޓެވެ. ނަމަވެސް، އިސްލާމީ ދައުލަތުގެ ޚަލީފާއަކަށް ވުމަށްފަހު މި ހުރިހާ ލައްޒަތާއި މަލައްޒާތުތައް ދޫކޮށްލެއްވިއެވެ. ކީއްވެގެންތޯއެވެ؟. ކަށްވަޅުގައި ހޭދަކުރަންޖެހޭ ފުރަތަމަ ރޭ ހަނދުމަވުމުންނެވެ.
އެހެންކަމުން އެއްދުވަހަކު މިންބަރު މައްޗަށް އަރާވަޑައިގަތެވެ. އަދި ކީރިތި ކުރައްވަން ފެށްޓެވިއެވެ. އެތަނުގައި ހުކުރު ޖަމާޢަތަށް ޙާޟިރުވެވަޑައިގެން ޢިލްމުވެރީންނާއި ވަޒީރުންނާއި ޢާންމު ރައްޔިތުން ތިއްބެވެ. ވިދާޅުވިއެވެ. " ތިޔަބައިމީހުން އަޅުގަނޑަށް ހިއްޕެވި ބައިޢަތު އަނބުރާ ގެންދަވާށެވެ". އެބައިމީހުން އެންމެން އެކީ އެކައްޗަކަށް ދެންނެވިއެވެ. " ކަލޭގެފާނު ނޫން މީހަކު ޚަލީފާއެއްކަމުގައި ބޭނުމެއް ނޫނެވެ".
އެހެންކަމުން، ޚަލީފާކަމަށް ނުރުހޭ ޙާލު - އެހެން ގޮތެއް ނެތިގެން- އެކަމުގެ ޒިންމާ ނެންގެވިއެވެ. ޚަލީފާކަމުގައި ހަފްތާއެއް ނުވަނީސް އެކަލޭގެފާނުގެ ހަށިކޮޅު ނިކަމެތިވެ، ގައިގެ ކުލަ ބަދަލުވިއެވެ. އަދި ތުރުކުރައްވަން އަތްޕުޅުގައި އޮތީ އެންމެ ހެދުންކޮޅެކެވެ. އެހެންވެ އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިކަބަލުން ކުރެން ސުވާލު ދެންނެވުނެވެ. ޚަލީފާއަށް ވަމުން އެދަނީ ކިހިނެއް ތޯއެވެ؟. ވިދާޅުވިއެވެ. " ﷲ ގަންދީ ބުނަމެވެ. އެކަލޭގެފާނު ރޭގަނޑު އަވަހާރަފުޅެއް ނުލައްޕަވައެވެ. ތަންމަތީގައި އޮންނެވުމަށްފަހު ފުރޮޅެން ފަށްޓަވައެވެ. އިންސާނަކު ހޫނު އަނގުރު ގަނޑެއް މަތީގައި އޮވެގެން ފުރޮޅޭނެ ފަދަ ގޮތަކަށެވެ. ދެން ވިދާޅުވެއެވެ. " މުޙަންމަދުގެފާނުގެ އުއްމަތުގެ މީސްތަކުންގެ ޒިންމާ މި ނިކަމެތި އަޅާއާއި ހަވާލުކުރެވިއްޖެއެވެ. މި އަޅާއާއި ޤިޔާމަތް ދުވަހުން މި ޒިންމާތަކާއި ބެހޭގޮތުން ސުވާލުކުރެވޭނެއެވެ. ފަޤީރުންނާއި މިސްކީނުންނާއި ތުއްތު ކުދިންނާއި ބެހޭގޮތުން ސުވާލުވެވޭނެއެވެ".
އެހެންކަމުން، ޚަލީފާކަމަށް ނުރުހޭ ޙާލު - އެހެން ގޮތެއް ނެތިގެން- އެކަމުގެ ޒިންމާ ނެންގެވިއެވެ. ޚަލީފާކަމުގައި ހަފްތާއެއް ނުވަނީސް އެކަލޭގެފާނުގެ ހަށިކޮޅު ނިކަމެތިވެ، ގައިގެ ކުލަ ބަދަލުވިއެވެ. އަދި ތުރުކުރައްވަން އަތްޕުޅުގައި އޮތީ އެންމެ ހެދުންކޮޅެކެވެ. އެހެންވެ އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިކަބަލުން ކުރެން ސުވާލު ދެންނެވުނެވެ. ޚަލީފާއަށް ވަމުން އެދަނީ ކިހިނެއް ތޯއެވެ؟. ވިދާޅުވިއެވެ. " ﷲ ގަންދީ ބުނަމެވެ. އެކަލޭގެފާނު ރޭގަނޑު އަވަހާރަފުޅެއް ނުލައްޕަވައެވެ. ތަންމަތީގައި އޮންނެވުމަށްފަހު ފުރޮޅެން ފަށްޓަވައެވެ. އިންސާނަކު ހޫނު އަނގުރު ގަނޑެއް މަތީގައި އޮވެގެން ފުރޮޅޭނެ ފަދަ ގޮތަކަށެވެ. ދެން ވިދާޅުވެއެވެ. " މުޙަންމަދުގެފާނުގެ އުއްމަތުގެ މީސްތަކުންގެ ޒިންމާ މި ނިކަމެތި އަޅާއާއި ހަވާލުކުރެވިއްޖެއެވެ. މި އަޅާއާއި ޤިޔާމަތް ދުވަހުން މި ޒިންމާތަކާއި ބެހޭގޮތުން ސުވާލުކުރެވޭނެއެވެ. ފަޤީރުންނާއި މިސްކީނުންނާއި ތުއްތު ކުދިންނާއި ބެހޭގޮތުން ސުވާލުވެވޭނެއެވެ".
ހަމައެހެންމެ، އެއްދުވަހަކު އެކަލޭގެފާނުގެ އަރިހުގައި ޢިލްމުވެރިއެއް ދެންނެވިއެވެ. " އޭ އަމީރުލް މުއުމިނީންއެވެ. ކަލޭގެފާނު މީގެކުރިން މައްކާގައި ހުންނަވަނިކޮށް އަޅުގަނޑުމެން ދެކުނީމެވެ. އެއީ ކަލޭގެފާނު ޚަލީފާއަކަށް ވެވަޑައިގަތުމުގެ ކުރިންނެވެ. އޭރު ކަލޭގެފާނު ހުންނެވީ ވަރަށް ޞިއްޙަތާއި ޢާފިޔަތުގައެވެ. މުއްސަނދިކަމާއި ތަނަވަސްކަމުގައެވެ". ދެން ވެސް ޢިލްމުވެރިޔާ ދެންނެވިއެވެ. " ނަމަވެސް މިހާރު ކަލޭގެފާނު މި ފެންނަނީ ވަރަށް ބޮޑަށް ހިކި އަނަރޫފަވެފައި ވަނިކޮށްނެވެ. އެއީ ކީއްވެތޯއެވެ؟".
ޢިލްމުވެރިޔާގެ މިކަލިމަތައް އަޑުއެއްސެވުމަށްފަހު ޢުމަރު ބުނު ޢަބްދުލްޢަޒީޒް ވަޤުތުން ކީރިތި ކުރައްވަން ފެށްޓެވިއެވެ. އަދި ދެންނެވިއެވެ. " އޭ ޒިޔާދެވެ. ކަލޭގެފާނަށް އަޅުގަނޑު މަރުވެ ކަށްވަޅަށް ލުމަށްފަހު ތިން ވަނައަށް ވާ ދުވަހު ފެނިލައްވައިފިނަމަ ހުންނާނެ މަންޒަރު އެނގިލައްވާތޯއެވެ. ﷲ ގަންދީ ބުނަމެވެ. ވަރަށް ވެސް ހިތާމަވެރި މާޔޫސް މަންޒަރަކަށް ނޫނީ އެ މަންޒަރު ނުވާނެއެވެ".
އޭ ލޮބުވެތި އަޚުންނާއި އުޚުތުންނޭ!... އަޅުގަނޑުމެން މި ކަށްވަޅުގެ ފުރަތަމަ ރެއާއި ބައްދަލުކުރުމަށް ވަމުންދަނީ ކޮން ތައްޔާރީތަކެއްތޯއެވެ؟. އެއްވެސް ތައްޔާރީއެއް އެބަ ވެވޭތޯއެވެ؟. އުއްމަތަށް ރަޙްމަތެއް ކަމުގައި ފޮނުއްވި މާތް ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلمގެ ހަދީޘްފުޅެއްގައިވެއެވެ. القبر روضة من رياض الجنة أو حفرة من حفر النار މާނައީ: " ދަންނާށެވެ. ކަށްވަޅަކީ ސުވަރުގޭގެ ބަޤީޗާއިންކުރެ ބަޤީޗާއެކެވެ. ނުވަތަ ނަރަކައި ވަޅުގަނޑުތަކުގެ ތެރެއިން ވަޅުގަނޑެކެވެ".
އެހެންކަމުން އުޘްމާނު ބުނު ޢައްފާނު رضي الله عنه ގެ ކައިރިން ޖަނާޒާއެއް ގެންދެވިއްޖެނަމަ، ވަރަށް ބޮޑަށް ކީރިތި ކުރައްވައެވެ. އެކަލޭގެފާނު ހޭފުޅު ނެތިގެން ބައެއް ފަހަރު ވެއްޓިވަޑައިގަންނަވާ ކަމަށްވެސް ބައެއް ރިވާޔަތްތަކުން ސާބިތުވެއެވެ. މިއީ ކޮންބޭކަލެއްކަން އެނގިލައްވާތޯއެވެ؟. ސުވަރުގޭގެ އުފާވެރި ޚަބަރު ކީރިތި ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ދެއްވި ދިހަ ބޭކަލުންގެ ތެރެއިން ބޭކަލެކެވެ. ތެދުމަގު ލިބިގެންވާ ޚުލަފާއުއްރާޝިދީންގެ ތެރެއިން ތިންވަނަ ޚަލީފާއެވެ. މިދީނަށްޓަކައި މާތް ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އާއި އެކުގައި އެތައް ޖިހާދެއްގައި ބައިވެރިވެވަޑައިގެންފައިވެއެވެ. ދީނަށްޓަކައި އެކަލޭގެފާނުގެ މުދަލުގެ ދެބައިކުޅަ އެއްބައި ހޭދަކުރެއްވި، ކިރީތި ރަސޫލާގެ މަތިވެރި މާތް ޞަޙާބީއެކެވެ.
އެހެންކަމުން، އެއް ފަހަރަކު އެކަލޭގެފާނަށް ދެންނެވުނެވެ. "ތި ދަރަޖައަށް ކީރިތި ކުރައްވަނީ ކީއްވެތޯއެވެ؟". ވިދާޅުވިއެވެ. ކީރިތި ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم މިފަދައިން ޙަދީޘްފުޅު ކުރައްވަނިކޮށް އަޑު އެހީމެވެ. القبر أول منازل الآخرة މާނައީ: " ކަށްވަޅަކީ އަޅާ މަރުވުމަށްފަހު އޭނާގެ އެންމެ ފުރަތަމަ މަންޒިލެވެ". އެތަނުން ސަލާމަތްކަން ލިބިއްޖެ މީހަކަށް ސަލާމަތް ކަން ލިބިއްޖެއެވެ. އަދި އެތަނުން ނާކާމިޔާބުވެއްޖެ މީހެއް ގެއްލި ހަލާކުވެއްޖެއެވެ.
އޭ ލޮބުވެތި އަޚުންނާއި އުޚުތުންނޭ!... ޣާފިލުކަމުގެ ނިދިން ހޭވެރިވެލައްވާށެވެ. އަދި މި ދުވަހަށް ތައްޔާރުވެލައްވާށެވެ. އެހެނީ މަރަކީ ބުނެފަ އަންނަ އެއްޗެއް ނޫނެވެ. ނޭނގި ހުއްޓާ މަރާ ބައްދަލުކުރަން ޖެހިދާނެއެވެ.
އަޅުގަނޑުމެންގެ މި މަރުވެފައިވާ ހިތްތަކަށް ދިރުން ލިބޭތޯ ހަޤީޤި ހާދިސާއެއް ނަކަލުކޮށްލާނަމެވެ. މިއީ ސަޢޫދީ ޢަރަބިޔާގެ ރިޔާޟުގައި ހިނގި ހާދިސާއެކެވެ. ދެމަފިރިންނެވެ. ޞާލިޙު ތަޤްވާވެރި ޢާއިލާއެކެވެ. އެއްދުވަހަކު، މިދެމަފިރިން ޢުމްރާވުމަށް މައްކާއަށް ދިއުމަށް ތައްޔާރުވިއެވެ. ނަމަވެސް، ދަތުރު ފެށުމުގެ ކުރީން، އެދުވަހު، އަންހެންމީހާގެ ފަރާތުން އާދަޔާ ޚިލާފު ކަންތައްތަކެއް ފެނުނެވެ. އެހެނީ އެދުވަހު، އަދަޔާޚިލާފަށް އެ އަންހެންމީހާ އޭނާގެ ދަރީންނަށް ބޮސްދީ ހަދާ އުޅުނެވެ. އަދި ރޮއެ ރޮއެ ހުރެގެން ވަޞިއްޔަތެއް ލިޔުނެވެ. އޭގައިވާ ޢިބާރާތްތަކުން އެއީ އޭނަގެ މަރުގެ ވަޞިއްޔަތޭވެސް ދެންނެވިދާނެއެވެ. މި އަންހެންމީހާއަކީ ވަރަށް މާތް ތަޤްވާވެރިއެކެވެ.
ކޮންމެއަކަސް، ދެމަފިރިން މައްކާއަށް އައިސް ޢުމްރާގެ މަތިވެރި އަޅުކަން ފުރިހަމަ ކުރިއެވެ. އަދި އެނބުރި ރިޔާޟަށް ދާން ދަތުރުފެށިއެވެ. އެއީ ވަދާޢުގެ ދަތުރެވެ. އަޖަލުގެ ދަތުރެވެ. ދެމަފިރިން ދުއްވަމުން ގެންދިޔަ ކާރުގެ ފުރޮޅު ފަޅައިގެން ދިޔައެވެ. އަދި އެއާއެކު ކާރު ފުރޮޅާލިއެވެ.
ޞާލިޙް އެ އަންހެނާގެ ބޮލަށް ވަރަށް ބޮޑު ޒަހަމެއް ލިބުނެވެ. ނަމަވެސް ފިރިމީހާއަށް ސީރިއަސް ބޮޑު އަނިޔާއެއް ނުލިބެއެވެ. އެހެންކަމުން، ފިރިމީހާ އަވަސް އަވަހަށް އަނބިމީހާގެ ގާތަށް ދިޔައެވެ. އެވަޤުތު އަނބިމީހާ ޝަހާދަތުގެ ދެކަލިމަ ކިޔަމުން ގެންދެއެވެ. ދެން ފިރިމީހާއަށް ދެންނެވިއެވެ. " އަޅުގަނޑަށް މާފުކުރައްވާ... ދެން ބައްދަލުވާނީ ސުވަރުގެއިން... އަދި ކުދިވެރީންނަށްވެސް ސަލާމް ބުނާތި..." وَالَّذِينَ آمَنُوا وَاتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُم بِإِيمَانٍ أَلْحَقْنَا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَمَا أَلَتْنَاهُم مِّنْ عَمَلِهِم مِّن شَيْءٍ ۚ كُلُّ امْرِئٍ بِمَا كَسَبَ رَهِينٌ [٥٢:٢١]
ޞާލިޙް އެ އަންހެނާގެ ބޮލަށް ވަރަށް ބޮޑު ޒަހަމެއް ލިބުނެވެ. ނަމަވެސް ފިރިމީހާއަށް ސީރިއަސް ބޮޑު އަނިޔާއެއް ނުލިބެއެވެ. އެހެންކަމުން، ފިރިމީހާ އަވަސް އަވަހަށް އަނބިމީހާގެ ގާތަށް ދިޔައެވެ. އެވަޤުތު އަނބިމީހާ ޝަހާދަތުގެ ދެކަލިމަ ކިޔަމުން ގެންދެއެވެ. ދެން ފިރިމީހާއަށް ދެންނެވިއެވެ. " އަޅުގަނޑަށް މާފުކުރައްވާ... ދެން ބައްދަލުވާނީ ސުވަރުގެއިން... އަދި ކުދިވެރީންނަށްވެސް ސަލާމް ބުނާތި..." وَالَّذِينَ آمَنُوا وَاتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُم بِإِيمَانٍ أَلْحَقْنَا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَمَا أَلَتْنَاهُم مِّنْ عَمَلِهِم مِّن شَيْءٍ ۚ كُلُّ امْرِئٍ بِمَا كَسَبَ رَهِينٌ [٥٢:٢١]
އަދި އީމާންވިމީހުން އެއުރެންގެ ދަރިން އީމާންވުމާއެކު، އެއުރެންނަށް ތަބާވުމުން، އެއުރެންގެ ދަރިންވެސް ތިމަންރަސްކަލާނގެ އެއުރެންނާ އެއްދަރަޖައިގައި (ސުވަރުގޭގައި) ލައްވާހުށީމެވެ. އަދި އެއުރެންގެ ޢަމަލަކުން އެއްވެސް އެއްޗެއް ތިމަންރަސްކަލާނގެ އުންޏެއް ނުކުރައްވާހުށީމެވެ. ކޮންމެމީހަކީވެސް އެމީހަކު ހޯދި ޢަމަލަކަށް ކަނޑައަޅުއްވާފައިވާ ޖަޒާލިބޭނޭ މީހެކެވެ.
ކޮންމެއަކަސް، ކެތްތެރިކަމާއިއެކު މާތް ﷲ ގެ ޤަޟާ ޤަދަރަށް ފުރިހަމައަށް އީމާންވެގެން، ޝުކުރުވެރިކާމައިއެކު ފިރިހެންމީހާ އެނބުރި ގެއަށް އައެވެ. އެކަންޏެވެ. ކުދިންގެ މަންމައެއް ނެތެވެ. އެމީހުންގެ ދަރީންގެ ތެރެއިން ތުއްތު އަންހެން ދަރިފުޅު ދުވެ އައިސް އެއްސެވެ. " ބައްޕާ، ކޮބާ މަންމަ؟"... ބައްޕަ ވަރަށް ހިތްވަރު ކޮށްލާފަ ޖަވާބު ދިނެވެ. " މަންމަ އަންނާނެ"... ނަމަވެސް، އެ ތުއްތު ދަރިފުޅު ބުންޏެވެ. " ކޮންމެ ގޮތެއް ހަދާފަވެސް މަންމަ ދެކެން ބޭނުން...". އެ ޖުމްލަ އިވުމުން އެ ފިރިހެން މީހާއަށް ތަހައްމަލު ކުރަން އުދަނގޫވިއެވެ. އަދި ގިސްލާ ރޮވެން ފެށިއެވެ. އަދި އެ ތުއްތު ދަރިފުޅަށް ދޭނެ އެއްވެސް ޖަވާބެއް ނޭނގި ހަމަހިމޭންވިއެވެ.
މިއީ ހަޤީޤީ ހާދިސާއެކެވެ. އެރެއަށްޓަކައި ތައްޔާރުވަމުން ދިޔަ އުޚުތެއްގެ ވާހަކައެވެ. މާތް ﷲ، އޭނާގެ ކަށްވަޅު އެއީ ސުވަރުގޭގެ ބަޤިޗާއެއް ކަމުގައި ލައްވާށިއެވެ... އާމީން...
ތިބާގެ އުމުރު ކުރުވެ، އާޚިރަތާއި ދިމާއަށް ދަތުރުކުރަމުންދާކަން ތިބާއަށް އެނގޭހެއްޔެވެ؟ ތިބާގެ އުމުރުގައި ބާކީ އޮތީ ކިތައްދުވަސްކަން ތިބާއަށް އެނގޭހެއްޔެވެ؟ ތިބާއަށް ތިބާ މަރުވާނެ ވަގުތު އެނގޭހެއްޔެވެ؟ އަހަރެމެންގެ އުމުރު ކުރުވަމުން ދާކަމާއި، އަދި އާޚިރަތާއި ދިމާއަށް އަހަރެމެން ދަތުރުކުރަމުން ދާކަން އަހަރެމެންނަށް އިޙްސާސް ނުކުރެވެއެވެ.
އަހަރެމެންގެ ތެރެއިން ގިނަމީހުން މިވަނީ މަރު ހަނދާންކުރުމުން ދުރުހެލިވެފައެވެ. ނުވަތަ ޣާފިލުވެފައެވެ. މަރަށް ތައްޔާރުވުމަކީ ނެތްކަމެއްކަމަށް ހަދާފައެވ.ެ.
އަހަރެމެން މަރުވާނޭ ކަމާއި އަހަރެމެންގެ ޢަމަލުތަކުގެ ހިސާބު ބައްލަވާނޭކަން އަހަރެމެން ޤަބޫލުކުރަނީ ނަމަ އަހަރެމެން ތިބޭނީ ފަރުޟު ފަސްނަމާދު އަޅައިފައި ފިނިއަށިތަކުގައި ކުޅެން ހެއްޔެވެ؟ އަހަރެމެން ތިބޭނީ ﷲ ހަނދުމަކުރުމުން ދުރުވެ ޓީވީތަކުން ފޮނުވަމުންދާ ޝައިތާނީ ޗެނަލްތަކުގެ ތެރެއަށް ގެއްލިފައި ހެއްޔެވެ؟ ނުވަތަ އަޅުގަނޑުމެން އިންތިޒާރުކުރަމުން ދަނީ ނަމާދު ވަގުތުތައް ފިޔަވާ ކުޅިވަރުގެ ވަގުތުތަކަށް ހެއްޔެވެ؟ ނުވަތަ އަޅުގަނޑުމެންގެ މޯބައިލް ފޯނުތަކާއި ކޮމްޕިއުޓަރުތަކުގެ މެމޮރީ ފުރިފައިވާނީ މިޔުޒިކާ، ލަވަޔާ އަދި ކާފަރު ،ބަރަހަނާ (އޮރިޔާން) ފޮޓޯތަކުން ހެއްޔެވެ؟
ނުވަތަ އަޅުގަނޑުމެންގެ ޅަދަރީންނަށް ދަސްކޮށްދޭނީ ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ ބަދަލުގައި ލަވަޔާ މިޔުޒިކަށް ފައި ހަމަކޮށް އިސްޓޭޖުތައް ފަޅުފިލުވާނެ ގޮތްތައް ހެއްޔެވެ؟ ނުވަތަ އަޅުގަނޑުމެންގެ ހެދުންއެޅުން ހުންނާނީ މާތްﷲ އާއި އެކަލާންގެ ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަޞައްލަމަ އެންގެވިގޮތާ ހިލާފަށް ޔޫރަޕް ސްޓައިލަށް ހެއްޔެވެ؟ ނުވަތަ އަޅުގަނޑުމެން ނަމޫނާއަކަށް ބަލަނީ މިއުއްމަތުގެ ރަސޫލާ ފިޔަވައި ރޮނާލްޑޯއާއި، ބެކަމްއާއި، ޖޯން އަބުރަހަމްއާއި، ޕްރިތީއާއި، ރާނީ މުކަރުޖީ ހެއްޔެވެ؟
ނޫނެކެވެ. އަހަރެމެން މަރުވާނެކަން އަހަރެމެންނަށް އިޙްސާސްކުރެވޭނަމަ އަހަރެމެންގެ ޢަމަލުތައް ހުންނާނީ އެހެނެއް ނޫނެވެ. އަހަރެމެން ފަރުޟު ފަސްނަމާދު އޭގެ ވަގުތުގައި އަދާކުރާނެއެވެ. އަޅުގަނޑުމެން ހުރިހާ ވަގުތެއްގައިވެސް ﷲ ހަނދުމަ ކުރާނެއެވެ. އަޅުގަނޑުމެން އިންތިޒާރު ކުރަމުންދަނީ ނަމާދު ވަގުތުތަކަށެވެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ފޯނުތަކާއި ކޮމްޕިޔުޓަރުތަކުގެ މެމޮރީ ފުރިފައި ވާނީ ކީރިތި ޤުރުއާނާއި، ދުޢާ ތަކާއި، ދީނީ ތަކެތީންނެވެ.
އަޅުގަނޑުމެންގެ ޅަދަރީންނަށް ދަސްކޮށްދޭނީ ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ ޢިލްމާއި އިސްލާމް ދީނުގެ ރިވެތި އުޞޫލުތަކެވެ. އަޅުގަނޑުމެން ހެދުން އަޅާނީ މާތްﷲ އާއި އެކަލާންގެ ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ އަލައިހި ވަޞައްލަމަ އެންގެވި ގޮތަށެވެ. އަދި އަޅުގަނޑުމެން ނަމޫނާއަކަށް ބަލާނީ މިއުއްމަތުގެ މާތް ނަބީއްޔާއެވެ. ސުބުޙާނަﷲ .....!
އެކަމަކު ތިބާ ތިޔަހުރީ އުމުރުގައި ތަން އޮތްކަމަށް ހީކޮށް ކުޅިވަރާއި މަޖަލުގެ ތެރެއަށް ގެއްލި ހަލާކުވެފައެވެ. ޝައިތާނާ މުށުތެރޭގައިވާ ބޯޅައެކޭ ތިބާއެކޭ އެއްގޮތެވެ. އެސޮރު އެބޯޅައާއި ބޭނުން ގޮތަކަށް ކުޅެ އަނބުރާ ހަދާނެވެ. އަދި އެންމެފަހުން އެސޮރު އެބޯޅަ އެއްލައިލާނީ އަލިފާނަށެވެ. އާދެ ނަރަކަ އަށެވެ.
އޭ އަޅުގަނޑުގެ އެކުވެރި އަޚުންނާއި އުޚުތުންނެވެ. ހޭ އަރާށެވެ. ބުއްދިވެރިޔަކީ ކޮންމެ ދުވަހަކީވެސް ތިމާގެ އެންމެ ފަހުދުވަސްކަމުގައި ބަލައި ހެޔޮޢަމަލު ކުރުން ގިނަކޮށް، ނަހީތަކުން ދުރުވެ، ރައްކާތެރި ވެގެންވާ މީހާއެވެ. ތިބާގެ އުމުރުގައި ފަސްދޮޅަސް އަހަރު ނުވަތަ ސަތޭކަ އަހަރު ބަކީ އޮތްކަމަށް ނުދެކޭށެވެ. އޭގެބަދަލުގައި ކޮންމެ ވަގުތެއްގައި ތިބާ މަރުވެދާނެކަން ހަނދާންކޮށް ހެޔޮޢަމަލުކުރުން ގިނަކުރާށެވެ. ކުޅިވަރާއި މަޖަލުގައި ގިނަވަގުތު ހޭދަނުކުރާށެވެ. ﷲގެ ކޯފާއާއި އަޒާބުގެ ގޮވަތި ނަރަކައަށް ބިރުވެތިވާށެވެ. އަދި ގިނަގިނައިން މަރު ހަނދާން ކުރާށެވެ. އަވަހަށް ތަޢުބާވާށެވެ. ކީރިތި ޤުރުއަނާއި ސުންނަތުގައި ވަރުގަދައަށް ހިފަހައްޓާށެވެ. އޭރުން ތިބާ މަގުފުރެދިގެން ނުދާހުއްޓެވެ.
އަހަރެމެންގެ ތެރެއިން ގިނަމީހުން މިވަނީ މަރު ހަނދާންކުރުމުން ދުރުހެލިވެފައެވެ. ނުވަތަ ޣާފިލުވެފައެވެ. މަރަށް ތައްޔާރުވުމަކީ ނެތްކަމެއްކަމަށް ހަދާފައެވ.ެ.
އަހަރެމެން މަރުވާނޭ ކަމާއި އަހަރެމެންގެ ޢަމަލުތަކުގެ ހިސާބު ބައްލަވާނޭކަން އަހަރެމެން ޤަބޫލުކުރަނީ ނަމަ އަހަރެމެން ތިބޭނީ ފަރުޟު ފަސްނަމާދު އަޅައިފައި ފިނިއަށިތަކުގައި ކުޅެން ހެއްޔެވެ؟ އަހަރެމެން ތިބޭނީ ﷲ ހަނދުމަކުރުމުން ދުރުވެ ޓީވީތަކުން ފޮނުވަމުންދާ ޝައިތާނީ ޗެނަލްތަކުގެ ތެރެއަށް ގެއްލިފައި ހެއްޔެވެ؟ ނުވަތަ އަޅުގަނޑުމެން އިންތިޒާރުކުރަމުން ދަނީ ނަމާދު ވަގުތުތައް ފިޔަވާ ކުޅިވަރުގެ ވަގުތުތަކަށް ހެއްޔެވެ؟ ނުވަތަ އަޅުގަނޑުމެންގެ މޯބައިލް ފޯނުތަކާއި ކޮމްޕިއުޓަރުތަކުގެ މެމޮރީ ފުރިފައިވާނީ މިޔުޒިކާ، ލަވަޔާ އަދި ކާފަރު ،ބަރަހަނާ (އޮރިޔާން) ފޮޓޯތަކުން ހެއްޔެވެ؟
ނުވަތަ އަޅުގަނޑުމެންގެ ޅަދަރީންނަށް ދަސްކޮށްދޭނީ ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ ބަދަލުގައި ލަވަޔާ މިޔުޒިކަށް ފައި ހަމަކޮށް އިސްޓޭޖުތައް ފަޅުފިލުވާނެ ގޮތްތައް ހެއްޔެވެ؟ ނުވަތަ އަޅުގަނޑުމެންގެ ހެދުންއެޅުން ހުންނާނީ މާތްﷲ އާއި އެކަލާންގެ ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަޞައްލަމަ އެންގެވިގޮތާ ހިލާފަށް ޔޫރަޕް ސްޓައިލަށް ހެއްޔެވެ؟ ނުވަތަ އަޅުގަނޑުމެން ނަމޫނާއަކަށް ބަލަނީ މިއުއްމަތުގެ ރަސޫލާ ފިޔަވައި ރޮނާލްޑޯއާއި، ބެކަމްއާއި، ޖޯން އަބުރަހަމްއާއި، ޕްރިތީއާއި، ރާނީ މުކަރުޖީ ހެއްޔެވެ؟
ނޫނެކެވެ. އަހަރެމެން މަރުވާނެކަން އަހަރެމެންނަށް އިޙްސާސްކުރެވޭނަމަ އަހަރެމެންގެ ޢަމަލުތައް ހުންނާނީ އެހެނެއް ނޫނެވެ. އަހަރެމެން ފަރުޟު ފަސްނަމާދު އޭގެ ވަގުތުގައި އަދާކުރާނެއެވެ. އަޅުގަނޑުމެން ހުރިހާ ވަގުތެއްގައިވެސް ﷲ ހަނދުމަ ކުރާނެއެވެ. އަޅުގަނޑުމެން އިންތިޒާރު ކުރަމުންދަނީ ނަމާދު ވަގުތުތަކަށެވެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ފޯނުތަކާއި ކޮމްޕިޔުޓަރުތަކުގެ މެމޮރީ ފުރިފައި ވާނީ ކީރިތި ޤުރުއާނާއި، ދުޢާ ތަކާއި، ދީނީ ތަކެތީންނެވެ.
އަޅުގަނޑުމެންގެ ޅަދަރީންނަށް ދަސްކޮށްދޭނީ ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ ޢިލްމާއި އިސްލާމް ދީނުގެ ރިވެތި އުޞޫލުތަކެވެ. އަޅުގަނޑުމެން ހެދުން އަޅާނީ މާތްﷲ އާއި އެކަލާންގެ ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ އަލައިހި ވަޞައްލަމަ އެންގެވި ގޮތަށެވެ. އަދި އަޅުގަނޑުމެން ނަމޫނާއަކަށް ބަލާނީ މިއުއްމަތުގެ މާތް ނަބީއްޔާއެވެ. ސުބުޙާނަﷲ .....!
އެކަމަކު ތިބާ ތިޔަހުރީ އުމުރުގައި ތަން އޮތްކަމަށް ހީކޮށް ކުޅިވަރާއި މަޖަލުގެ ތެރެއަށް ގެއްލި ހަލާކުވެފައެވެ. ޝައިތާނާ މުށުތެރޭގައިވާ ބޯޅައެކޭ ތިބާއެކޭ އެއްގޮތެވެ. އެސޮރު އެބޯޅައާއި ބޭނުން ގޮތަކަށް ކުޅެ އަނބުރާ ހަދާނެވެ. އަދި އެންމެފަހުން އެސޮރު އެބޯޅަ އެއްލައިލާނީ އަލިފާނަށެވެ. އާދެ ނަރަކަ އަށެވެ.
އޭ އަޅުގަނޑުގެ އެކުވެރި އަޚުންނާއި އުޚުތުންނެވެ. ހޭ އަރާށެވެ. ބުއްދިވެރިޔަކީ ކޮންމެ ދުވަހަކީވެސް ތިމާގެ އެންމެ ފަހުދުވަސްކަމުގައި ބަލައި ހެޔޮޢަމަލު ކުރުން ގިނަކޮށް، ނަހީތަކުން ދުރުވެ، ރައްކާތެރި ވެގެންވާ މީހާއެވެ. ތިބާގެ އުމުރުގައި ފަސްދޮޅަސް އަހަރު ނުވަތަ ސަތޭކަ އަހަރު ބަކީ އޮތްކަމަށް ނުދެކޭށެވެ. އޭގެބަދަލުގައި ކޮންމެ ވަގުތެއްގައި ތިބާ މަރުވެދާނެކަން ހަނދާންކޮށް ހެޔޮޢަމަލުކުރުން ގިނަކުރާށެވެ. ކުޅިވަރާއި މަޖަލުގައި ގިނަވަގުތު ހޭދަނުކުރާށެވެ. ﷲގެ ކޯފާއާއި އަޒާބުގެ ގޮވަތި ނަރަކައަށް ބިރުވެތިވާށެވެ. އަދި ގިނަގިނައިން މަރު ހަނދާން ކުރާށެވެ. އަވަހަށް ތަޢުބާވާށެވެ. ކީރިތި ޤުރުއަނާއި ސުންނަތުގައި ވަރުގަދައަށް ހިފަހައްޓާށެވެ. އޭރުން ތިބާ މަގުފުރެދިގެން ނުދާހުއްޓެވެ.
(މީ މިއަޅާގެ އަމިއްލަ ނަފްސަށާއި ތިބާއަށް ވީ ނަސޭހަތްކޮޅެކެވ
0 comments:
Post a Comment