އޭ ޢުމަރެވެ.... އެހެންމީހުންނަށްޓަކައި ކަލޭގެފާނުގެ ނަފްސު ވަރުބަލިކޮށްފިއެވެ.

عُمَر بُنُ الخَطَّابގެ ޚާދިމެއްކަމުގައިވާ އަސްލަމް ކިޔާދިނެވެ."އަހަރެން އެއްރެއަކު ޢުމަރުގެފާނާއި އެކީ ނުކުތީމެވެ. އަދި މަދީނާއާއި ތަންކޮޅެއް ދުރަށް ބޭރަށް ދިޔައީމެވެ. މަދީނާގެ ދުރު ހިސާބުތަކުގައި އުޅޭމީހުންގެ ޙާލުބެލުމަށްޓަކައެވެ.

އަހަރުމެންނަށް ދުރުން އަލިފާންގަނޑެއް ފެނުނެވެ. ޢުމަރުގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. "އަހަރެންނަށް ފެންނަނީ މިތިބީ ރޭގަނޑާއި ފިނިކަމުގެ ސަބަބުން ތާށިވެފައި ތިބި ދަތުރުވެރީން ހެންނެވެ. ނިކަން، ހިނގާބަލާށެވެ."

  ދެން އެމީހުންނާއި ކައިރިވަންދެން އަހަރުމެނެ ވަރަށް ބާރަށް ދިޔައީމެވެ. އެހިނދު، އަހަރުމެންނަށް ފެނުނީ ކުދިންތަކެއް ގޮވައިގެން އިން އަންހެނެކެވެ. އަދިރޯކޮށްފައިވާ އަލިފާންގަނޑެއްގެ މަތީ ތެއްޔެއް ކައްކަން ބަހައްޓާފައި ހުއްޓެވެ. އެކުދިން އެއިރު ރޮއެ، ހަޅޭއްލަވަނީއެވެ.

ޢުމަރުގެފާނު ސަލާމް ގޮވައިލެއްވުމަށް ފަހު އެއްސެވިއެވެ. "ކަލޭމެންތި ތިބީ ކިހިނެއް ވެފައިހެއްޔެވެ؟" އެއަންހެނާ ދެންނެވިއެވެ. "އަހަރެމެންގެ މައްޗަށް ރޭގަނޑާއި ފިނިކަން ވެރިވެގެންފިއެވެ." އެކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. "މިތިބަ ކުދިން ރޮނީ ކީއްވެގެންހެއްޔެވެ؟" އޭނާ ދެންނެވިއެވެ. "ބަނޑުހައި ހޫނުކަމުގެ ސަބަބުންނެވެ." ޢުމަރުގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ.

"މިތެލީގައި މިވަނީ ކޮންއެއްޗެއް ހެއްޔެވެ؟" އެއަންހެނާ ދެންނެވިއެވެ. "އެއީ އެކުދީންތައް ނިދައިފުމަށް ދާންދެން ހިތްހަމަޖައްސުވައިދޭން ބަހައްޓާފައި ހުރި ތެއްޔެކެވެ.... އަހަރުމެންނާއި ޢުމަރާއި ދެމެދު ވަނީ ﷲ އެވެ." އެކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. "އެއީ.... ކަނބުލޭގެއަށް ﷲ ރަޙުމަތް ލައްވާށިއެވެ. ޢުމަރަށް ކަލޭގެ ކަންތައް އެގޭނީ ކިހިނަކުންހެއްޔެވެ؟" އެހިނދު އެއަންހެނާ ދެންނެވިއެވެ.

"އަހަރުމެންގެ މައްޗަށް ޙަވާލުވެ، ދެން އަހަރުމެންގެ ކަންތަކާއިމެދި ޣާފިލުވަނީހެއްޔެވެ؟؟!" އަސްލަމް ވިދާޅުވިއެވެ. "ދެން އެކަލޭގެފާނު ސަވާރީއެއްގެ ގޮދަނާއި ސަރުބީ ނެރުއްވިއެވެ. އަދި ވިދާޅުވިއެވެ. "ތިމަންނާގެ ބުރަކަށި މައްޗަށް މިއަރުވައިދޭށެވެ." އަހަރެން ދެންނެވީމެވެ. "އަޅުގަނޑު އެ އުފުލައިފާނަމަވެ." އެހިނދު ޢުމަރުގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. "ޤިޔާމަތްދުވަހުން ތިމަންނާގެ ފާފަތައް އުފުލާނީ ކަލޭ ހެއްޔެވެ؟" ދެން ތިމަންނާ އެކަލޭގެފާނުގެ ބުރަކަށި މައްޗަށް އެ އެއްޗެހި އަރުވައިދިނީމެވެ.

އަދި އެއަންހެނާގެ ގާތަށް އަހަރެންނާއި އެކަލޭގެފާނު ބާރަށް ދިޔައީމެވެ.... ދެން އެއަންހެނާގެ ގާތު އެތަކެތި ބަހައްޓާ ގޮދަންފުށުން ބައެއް ނަންގަވައި އެއްޗެހި ހައްދަވަން ފެއްޓެވިއެވެ. އަދި ވިދާޅުވާން ފެއްޓެވިއެވެ. "ކަބުލޭގެ އަމުރު އަހަރެންނަށް ވީތީ އަހަރެންނަށް ހިތާމަހުއްޓެވެ." އަދި އަލިފާން ރޯކުރުމަށްޓަކައި ތެލީގެ ދަށަށް ފުމެން ފެއްޓެވިއެވެ. އެކަލޭގެފާނަކީ ތުނބުޅިފުޅު ނުހަނު ބޮޑުބިޔަ ބޭފުޅެކެވެ. އަހަރެންނަށް އެކަލޭގެފާނު ތުނބުޅިފުޅުން ދުންއަރާ މަންޒަރު ފެނުނެވެ.

ދެން ތެއްޔަށް އެތަކެތި އަޅާ ކައްކަން އުނދިއެވެ. އަދި ވިދާޅުވިއެވެ. "މިއަޅަން އެއްޗެއް ގެންނާށެވެ." ދެން އެކަބުލޭގެ ތަށްޓެއް ގެނައުމުން އެއަށް ކާތަކެތި އަޅުއްވާ ވިދާޅުވިއެވެ. "އަހަރެން މިތާގައި ހުއްޓާ އެކުދިންނަށް ކާންދޭށެވެ." އެކުދިން ބަނޑުފުރާ އެކަބުލޭގެ ގާތުގައި ކާތަކެތި އިތުރުވެއްޖެއުމަށް ދާންދެން ކާތަކެތި ހައްދަވަމުން ގެންދެވިއެވެ.

ދެން އެކަލޭގެފާނާއި އަހުރެން ތެދުވީމެވެ. އެކަނބުލޭގެ ދެންނެވިއެވެ. "ﷲ ކަލޭގެފާނަށް ހެޔޮ ޖަޒާ ދެއްވާށިއެވެ. އަމީރުލް މުއުމިނީންނަށްވުރެ ޚަލީފާކަމަށް ކަލޭގެފާނު މާ އައުލާކަން ބޮޑެވެ." ޢުމަރުގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. "ހެޔޮ ބަސް ބުނާށެވެ.... ކަނބުލޭގެ އަމީރުލް މުއުމިނީންގެ ގާތަށް ހިނގައްޖެނަމަ ﷲ އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ތިމަންނާ އެތަނުން ފެންނާނެއެވެ.

" ދެން އެކަލޭގެފާނު އެއްފަރާތަކަށް ޖެހިލައި އެކަބުލޭގެއާއި ކުރިމަތިލައިގެން އިށީދެއްޖެތެވެ. އަހަރެން އެކަލޭގެފާނަށް ދެންނެވީމެވެ. "އެހެން ކަމެއް އަދި އެބޮތްތޯއެވެ؟" އެކަލޭގެފާނު އިތުރު ޖަވާބެއް ނުދެއްވައެވެ. އެކުދީން އޮށޯވެ ނިދާ ހިމޭންވުމުން ތެދުވެވަޑައިގެން ﷲއަށް ޙަމްދު ކުރެއްވިއެވެ. ދެން އަހަރެންނާއި ކުރިމަތިލައި ވިދާޅުވިއެވެ.

" އޭ އަސްލަމެވެ! ހަމަކަށަވަރުން އެކުދީން ރޮއެ ނުނިދީފައި ތިބީ ބަނޑުހައިހޫނުކަމުގެ ސަބަބުންނެވެ. އެހެންވެ، ތިމަންނާ ދިއުމުގެ ކުރީން މިފެނުނު ގޮތަށް އެކުދީން ފެނުމަށް ލޯބިކުރީއެވެ."