12:00 AM
ކޮންމެ ހުކުރު ދުވަހެއްގެ ހުކުރު ނަމާދަށްފަހު، އެރަށުގެ މައި މިސްކިތުގެ އިމާމް މީހާއާއި އޭނާގެ 11 އަހަރުގެ ދަރިފުޅު ރަށުތެރެއަށް ނުކުމެ، “ޖަންނަތަށް ދެވޭނެ މަގު” ކިޔާ ލީފްލެޓް ތަކަކާއި އިތުރު ދީނީ ލިޔުންތައްވެސް އެރަށުގެ މީސްތަކުންނަށް ބަހައެވެ.
މިފަދަ އެއް ހުކުރު ދުވަހެއްގެ މެންދުރުފަހު އިމާމް މީހާއި އޭނާގެ ދަރިފުޅު އެލިޔުންތައް ބެހުމަށްޓަކައި ބޭރަށް ނުކުންނަ ވަގުތު ޖެހުނުއިރު ވަރަށް ބޯކޮށް ވާރޭ ވެހެއެވެ. އަދި ވަރަށް ފިނިވެސް މެއެވެ. އެހެންކަމުން އެ ކުޑަކުއްޖާ ، އޭނާގެ އަތުގައި އޮތް އެންމެ ބޯ ހެދުން ލައިގެން ނުކުމެ ބައްޕަ ގާތުގައި ބުންޏެވެ. ” ބައްޕާއެވެ. އަހަރެން މިހިރީ ތައްޔާރު ވެގެންނެވެ.” އެހިނދު ބައްޕަ ބުންޏެވެ.” ތައްޔާރުވީ ކޮން ކަމަކަށް ހެއްޔެވެ؟” އެ ކުއްޖާ ބުންޏެވެ. ” މިއީ އަހަރުމެން ލިޔުންތައް ހިފައިގެން މަގުތަކަށް ނުކުންނަ ވަގުތެއް ނޫންހެއްޔެވެ؟” ޖަވާބުގައި ބައްޕާ ބުންޏެވެ. ” ދަރިފުޅާއެވެ. ބޭރުތެރެ ވަރަށް ފިންޏެވެ. އަނެއްކާ ވާރޭވެސް އެބަ ވެހެއެވެ.”
ޙައިރާން ކަމާއިއެކު ދަރިފުޅު ބައްޕައާ ދިމާލަށް ބަލާލިއެވެ. އަދި އަހާލިއެވެ. ” ބައްޕާއެވެ. ވާރޭ ވެހުނު ކަމުގައި ވިޔަސް މީސްތަކުން ޖަހަންނަމައަށް ދިއުން ނުހުއްޓޭނެއެއްނޫން ހެއްޔެވެ؟” ބައްޕަ ބުންޏެވެ. ” ދަރިފުޅާއެވެ. މިފަދަ ގޮތަކަށް މޫސުން އޮއްވައި ބައްޕައެއް ނުދާނަމެވެ.”
މޮޅިވެރިކަމާއިއެކު އެކުއްޖާ އަހާލިއެވެ. ” ބައްޕާއެވެ އަހަރެން ދިޔަސް އެންމެ ރަނގަޅު ހެއްޔެވެ؟” ފުރަތަމަ ނުފޮނުވާން ހުރެފައި އިރުކޮޅަކުން ބައްޕަ ބުންޏެވެ. ” ދަރިފުޅު ދިޔަސް މައްސަލައެއް ނެތެވެ. މިހުރީ ލިޔުންތަކެވެ. މަގުމަތީގައި ފަރުވާތެރިކަމާއި އެކު އުޅޭށެވެ.”
ބައްޕައަށް ޝުކުރު އަދާކުރުމަށްފަހު، ވާރޭގެ ތެރެއަށް އެ ކުޑަކުއްޖާ ނުކުތެވެ. ފެންނަ ކޮންމެ ގެއަކަށް، ދިމާވާ ކޮންމެ މީހަކަށް ލިޔުމެއް ދެމުންނެވެ. މިގޮތުގައި ދެގަޑިއިރު މަގުމަތި ހޭދަކުރި އިރު، އެކުއްޖާ ހުރީ އެއްކޮށް ތެމި ފޯވެފައެވެ. އޭރު ބާކީ އޮތީ އެންމެ ލިޔުމެކެވެ. އެހެންކަމުން ކަނެއްގައި މަޑު ކޮށްލުމަށްފަހު، އެލިޔުން ދޭނެ މީހެއް ފެނޭތޯ ހޯދާ ބަލާލިއެވެ. ނަމަވެސް މަގެއްގެ ކޮޅުންވެސް މީހަކު ފެންނާކަށް ނެތެވެ. ދެން އެންމެ ކައިރީގައި ހުރި ގެއަށް ބަލާލުމަށްފަހު، ގޭގެ ދޮރާ ދިމާއަށް ހިނގައިގަތެވެ. އަދި ހަމަ ދެވުމާއިއެކު ރަނގަބީލު ޖަހައިލިއެވެ. ނަމަވެސް އެއްވެސް ޖަވާބެއް ނައެވެ. އެކުއްޖާ ތަކުރާރުކޮށް ރަނގަބީލު ޖަހަމުން ދިޔައިރުވެސް އެއްވެސް ޖަވާބެއް ނުލިބުނެވެ.
އެންމެފަހުން މި 11 އަހަރުގެ ދާޢީ ( ދީނަށް ގޮވާލާ ނަޞޭޙަތްތެރިވާ މީހާ/ކުއްޖާ) ދިއުމަށްޓަކައި އެނބުރިލިއެވެ. ނަމަވެސް، ކޮންމެވެސް ކަމެއް އޭނަ ހުއްޓުވިއެވެ. އެކުއްޖާ އަނެއްކާވެސް ރަނގަބީލު ޖަހަން ފެށިއެވެ. އަދި ވަރަށް ބާރަށް ޓަކިޖަހަންވެސް ފެށިއެވެ. މަޑުމަޑުން ދޮރު ހުޅުވެން ފެށިއެވެ. އެތެރޭގައި ދޮރު ދޮށުގައި ހުއްޓިލައިގެން ހުރީ ވަރަށް ދެރަވެފައި ހުރި މުސްކުޅި އަންހެނެކެވެ. އެމީހާ ވަރަށް މަޑުމައިތިރިކަމާއި އެކު އަހައިލިއެވެ. ” ކޮއިފުޅަށް އަހަރެން ކޮށްދޭންވީ ކޮންކަމެއް ހެއްޔެވެ؟ “
އަލިކަމުން ފުރިގެންވާ ދެލޮލާއި ، ރިވެތި ހިނިތުންވުމާއި އެކު، މި ކުޑަކުޑަ ކުއްޖާ ބުނެލިއެވެ. ” އުނދަގު ކުރެވުނުނަމަ ވަރަށް ބޮޑަށް މަޢާފަށް އެދެމެވެ. ނަމަވެސް އަހަރެން ބުނެލަން ބޭނުމެވެ. ﷲ ތަޢާލަ ތިބާދެކެ ލޯބިވެ ވޮޑިގަންނަވައެވެ. އަދި ތިބާއަށް އަޅާލައެވެ. އަހަރެން މިއައީ އަހަރެން އަތުގައި އޮތް އެންމެ ފަހު ލީފްލެޓް ދޭށެވެ. މީގައި ﷲތަޢާލާ އާ ގުޅޭ ހުރިހާ ކަމަކާއި، އެއިލާޙުގެ ރުއްސެވުން ހޯދާނެ ގޮތާއި މީސްތަކުން ޚަލްޤު ކުރެއްވުމުގެ ޙިކްމަތް ވަރަށް ފުރިހަމައަށް ބަޔާންކޮށްދީފައި ވާނެއެވެ.”
އެލިޔުން ހަވާލުކުރުމަށްފަހު، ދިއުމަށްޓަކައި އެކުއްޖާ އެނބުރިލިއެވެ. އެވަގުތު އެމީހާ ގޮވާލިއެވެ. އަދި ބުނެލިއެވެ. ” ޝުކުރިއްޔާ! އަދި ﷲ ތިބާއަށް ހެޔޮ ރަޙްމަތް ލައްވާށިއެވެ!”
ޖެހިގެން އައި ހުކުރު ދުވަހުގެ ހުކުރު ނަމާދަށްފަހު އިމާމް މީހާ (އެ ކުޑަކުއްޖާގެ ބައްޕަ) ދަރުސެއް ދިނެވެ. އެއަށްފަހު އަހާލިއެވެ. ” އެއްވެސް މީހެއްގެ ސުވާލެއް ނުވަތަ ބުނެލަން ބޭނުންވާ އެއްވެސް އެއްޗެއް އެބަ އޮތް ހެއްޔެވެ؟”
އެހިނދު އެންމެ ފަހަތު ސަފުން މުސްކުޅި ފުރައިގެ އަންހެނެއްގެ އަޑު އިވެން ފެށިއެވެ. އޭނާގެ ވާހަކަ ތަކުގައި އުފާވެރިކަމާއި ހިތްހަމަޖެހުން އެކުލެވިގެންވާކަން ފާޅުވެގެން ދިޔައެވެ. ” މިތަނުން އެއްވެސް މީހަކަށް އަހަރެން ނޭނގޭނެއެވެ. މީގެ ކުރިން އަހަރެން މިތަނަކަށް ނާންނަމެވެ. މިދިޔަ ހުކުރު ދުވަހުގެ ކުރިން އަހަރެންނަކީ މުސްލިމެއް ނޫނެވެ. ދުވަސްކޮޅެއް ކުރިން އަހަރެންގެ ފިރިމީހާ މަރުވިއެވެ. އަދި މިދުނިޔޭގައި އަހަރެން އެކަނިވެރިވިއެވެ. މިދިޔަ ހުކުރު ދުވަހަކީ ވަކިން ފިނި އަދި ވިއްސާރަ ދުވަހެއް ކަމަށް ވުމުން އަހަރެންގެ އެކަނިވެރިކަން ވަކިން ބޮޑަށް އިތުރުވެގެން ދިޔައެވެ. ދިރި އުޅުމަށް އުއްމީދެއް އަދި އެދުމެއްވެސް ނެތެވެ. އެހެންކަމުން، ވާގަނޑަކާއި ގޮނޑިއެއް ހިފައިގެން އައިސް ދަންޖެހެން މަސައްކަތް ކުރީމެވެ. ވަލުގެ އެއްކޮޅު މަތީގައި އެއްސުމަށްފަހު، ގޮނޑިއަށް އަރައި، ވަލުގެ އަނެއްކޮޅު ކަރުގައި އެއްސީމެވެ. ގޮނޑިމަތީގައި އެކަނިވެރިކަމާއި އެކު ހިތް ކުދިކުދި ވެފައިވާ ޙާލު، އަރިއަކަށް ވެއްޓެން އުޅެނިކޮށް، ގޭގެ ރަނގަބީލުގެ ބާރު އަޑުން އަހަރެން ހައިރާން ކޮށްލިއެވެ. އަހަރެންގެ ހިތަށް އެރިއެވެ. މިނިޓެއް ވަންދެން މަޑުކޮށްލާނީ އެވެ. އޭރުން އެމީހަކު ހިނގައިދާނެއެވެ. އަހަރެން ވަރަށް އިރު މަޑުކުރީމެވެ. ނަމަވެސް ރަނގަބީލުގެ އަޑު ދިޔައީ ގަދަވަމުންނެވެ. އަދި އިރުކޮޅަކުން ވަރަށް ބާރަށް ޓަކިޖަހާ އަޑުވެސް އިވެންފެށިއެވެ. އަހަރެންގެ ހިތަށް އެރިއެވެ. މިވާނީ ކާކަށްބާއެވެ. އަހަރެންގެ ގާތަށް އެއްވެސް މީހަކު އައިސް ގޮސްވެއެއް ނޫޅެއެވެ.
ކަރުން ވާގަނޑު ނައްޓާލުމަށްފަހު، ބޭރު ދޮރާ ދިމާއަށް ހިނގައިގަތީމެވެ. އޭރުވެސް ރަނގަބީލުގެ އަޑު ދިޔައީ ގަދަވަމުންނެވެ. ދޮރު ހުޅުވާލުމަށްފަހު ބޭރު ބަލައިލިއިރު އަހަރެންގެ ލޮލަށް ފެނުނު މަންޒަރު ޤަބޫލުކުރަންވެސް ދަތިވިއެވެ. އެހެނީ ދޮރުކުރިމަތީ ހުއްޓިލައިގެން ހުރީ އަހަންނަށް މިހާތަނަށް ފެނުނު އެންމެ ރީތި އަލިކަންގަދަ ކުއްޖާއެވެ. އެކުއްޖާގެ ހިނިތުންވުން ސިފަކޮށްދޭން ނޭނގޭހާ ރީއްޗެވެ. އެކުއްޖާގެ އަނގައިން ނުކުތް ބަސްތަކުގެ ސަބަބުން، އަހަރެންގެ މަރުވެފައިވާ މިހިތަށް ދިރުން ލިއްބައިދިނެވެ. އެ ލޯބި ލޯބި އަޑުން ބުނެލިއެވެ. ” ﷲ ތަޢާލާ ތިބާދެކެ ލޯބިވެ ވޮޑިގަންނަވައެވެ. އަދި ތިބާއަށް އަޅާލައެވެ.” އެއަށްފަހު ‘ޖަންނަތަށް ދެވޭނެ މަގު” ކިޔާ މި ލީފްލެޓް އަހަރެންނަށް ހަވާލުކުރިއެވެ.
އެ ކުޑަކުޑަ ކުއްޖާ ވާރެއާއި ފިނީގެ ތެރެއަށް ގެއްލި ދިއުމުން ، ގޭގެ ދޮރު ލައްޕާލުމަށްފަހު، މިލިޔުމުގައިވާ ކޮންމެ ބަހެއް ވަރަށް ލަސްލަހުން ކިޔާލީމެވެ. އެއަށްފަހު، މައްޗަށް އަރައި ، ވާގަނޑާއި ގޮނޑި ނެގީމެވެ. މިހާރު އަހަރެންނަށް އޭގެ ބޭނުމެއް ނެތެވެ. މިހާރު އަހަރެންނަކީ އެއްކައުވަންތަ ޢިލާޙަށް ތަބަޢަވެގެން ހުރި އުފާވެރި މީހެކެވެ. މިޖަމާޢަތް ބޭއްވޭ ތަނުގެ ނަން އެ ލީފްލެޓްގެ ފަހަތުގައި ލިޔެވިފައި އޮތްތަން ފެނިފައި އަހަރެން މިތަނަށް މިއައީ ، ވަގުތު ކުޑަތަންވެފައި ވަނިކޮށް އަހަރެންގެ ގާތަށް އެކުޑަކުއްޖާ އައުމުގެ ސަބަބުން ތާއަބަދަށް ޖަހަންނަމައަށް ދިޔުމުން ސަލާމަތް ވުމުން އެކަމަށް ޝުކުރު އަދާކުރުމަށެވެ.”
ވާހަކަ މިހިސާބަށް ދިޔައިރު، ކަރުނަ ނުއޮހޮރޭ އެންމެ ލޮލެއްވެސް މިސްކިތުގައި ނުވެއެވެ. އަދި ތަކްބީރުގެ އަޑުފަށްގަނޑު ގުގުމައިގެން ދިޔައެވެ.
އިމާމް މީހާ (ކުޑަކުއްޖާގެ ބައްޕަ) މިމްބަރުން ފައިބައިގެން، ކުރީ ސަފުގައި އިށީނދެލައިގެން އިން އެކުޑަކުޑަ ކުއްޖާގެ ގާތަށް ދިޔައެވެ. އަދި ދަރިފުޅުގެ ގައިގައި ބައްދާލައިގެން އިނދެ، އެއްވެސް ހިފެހެއްޓުމެއްނެތި ރޯން ފެށިއެވެ.
ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީ ކުރެއްވިއެވެ.
كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَوْ آمَنَ أَهْلُ الْكِتَابِ لَكَانَ خَيْرًا لَهُمْ مِنْهُمُ الْمُؤْمِنُونَ وَأَكْثَرُهُمُ الْفَاسِقُونَ
މާނައީ : ތިޔަބައިމީހުންނަކީ މީސްތަކުންގެ ތެރެއަށް ނެރުއްވި އެންމެ ހެޔޮ އުންމަތެވެ. (އެހެނީ) ތިޔަބައިމީހުން ހެޔޮކަންކަމަށް އަމުރުކޮށް މުންކަރާތްތައް ނަހީ ކުރެއެވެ. އަދި ތިޔަބައިމީހުން ﷲއަށް އީމާންވެއެވެ. (އާލް އިމްރާން 110 )
ކޮންމެ ހުކުރު ދުވަހެއްގެ ހުކުރު ނަމާދަށްފަހު، އެރަށުގެ މައި މިސްކިތުގެ އިމާމް މީހާއާއި އޭނާގެ 11 އަހަރުގެ ދަރިފުޅު ރަށުތެރެއަށް ނުކުމެ، “ޖަންނަތަށް ދެވޭނެ މަގު” ކިޔާ ލީފްލެޓް ތަކަކާއި އިތުރު ދީނީ ލިޔުންތައްވެސް އެރަށުގެ މީސްތަކުންނަށް ބަހައެވެ.
މިފަދަ އެއް ހުކުރު ދުވަހެއްގެ މެންދުރުފަހު އިމާމް މީހާއި އޭނާގެ ދަރިފުޅު އެލިޔުންތައް ބެހުމަށްޓަކައި ބޭރަށް ނުކުންނަ ވަގުތު ޖެހުނުއިރު ވަރަށް ބޯކޮށް ވާރޭ ވެހެއެވެ. އަދި ވަރަށް ފިނިވެސް މެއެވެ. އެހެންކަމުން އެ ކުޑަކުއްޖާ ، އޭނާގެ އަތުގައި އޮތް އެންމެ ބޯ ހެދުން ލައިގެން ނުކުމެ ބައްޕަ ގާތުގައި ބުންޏެވެ. ” ބައްޕާއެވެ. އަހަރެން މިހިރީ ތައްޔާރު ވެގެންނެވެ.” އެހިނދު ބައްޕަ ބުންޏެވެ.” ތައްޔާރުވީ ކޮން ކަމަކަށް ހެއްޔެވެ؟” އެ ކުއްޖާ ބުންޏެވެ. ” މިއީ އަހަރުމެން ލިޔުންތައް ހިފައިގެން މަގުތަކަށް ނުކުންނަ ވަގުތެއް ނޫންހެއްޔެވެ؟” ޖަވާބުގައި ބައްޕާ ބުންޏެވެ. ” ދަރިފުޅާއެވެ. ބޭރުތެރެ ވަރަށް ފިންޏެވެ. އަނެއްކާ ވާރޭވެސް އެބަ ވެހެއެވެ.”
ޙައިރާން ކަމާއިއެކު ދަރިފުޅު ބައްޕައާ ދިމާލަށް ބަލާލިއެވެ. އަދި އަހާލިއެވެ. ” ބައްޕާއެވެ. ވާރޭ ވެހުނު ކަމުގައި ވިޔަސް މީސްތަކުން ޖަހަންނަމައަށް ދިއުން ނުހުއްޓޭނެއެއްނޫން ހެއްޔެވެ؟” ބައްޕަ ބުންޏެވެ. ” ދަރިފުޅާއެވެ. މިފަދަ ގޮތަކަށް މޫސުން އޮއްވައި ބައްޕައެއް ނުދާނަމެވެ.”
މޮޅިވެރިކަމާއިއެކު އެކުއްޖާ އަހާލިއެވެ. ” ބައްޕާއެވެ އަހަރެން ދިޔަސް އެންމެ ރަނގަޅު ހެއްޔެވެ؟” ފުރަތަމަ ނުފޮނުވާން ހުރެފައި އިރުކޮޅަކުން ބައްޕަ ބުންޏެވެ. ” ދަރިފުޅު ދިޔަސް މައްސަލައެއް ނެތެވެ. މިހުރީ ލިޔުންތަކެވެ. މަގުމަތީގައި ފަރުވާތެރިކަމާއި އެކު އުޅޭށެވެ.”
ބައްޕައަށް ޝުކުރު އަދާކުރުމަށްފަހު، ވާރޭގެ ތެރެއަށް އެ ކުޑަކުއްޖާ ނުކުތެވެ. ފެންނަ ކޮންމެ ގެއަކަށް، ދިމާވާ ކޮންމެ މީހަކަށް ލިޔުމެއް ދެމުންނެވެ. މިގޮތުގައި ދެގަޑިއިރު މަގުމަތި ހޭދަކުރި އިރު، އެކުއްޖާ ހުރީ އެއްކޮށް ތެމި ފޯވެފައެވެ. އޭރު ބާކީ އޮތީ އެންމެ ލިޔުމެކެވެ. އެހެންކަމުން ކަނެއްގައި މަޑު ކޮށްލުމަށްފަހު، އެލިޔުން ދޭނެ މީހެއް ފެނޭތޯ ހޯދާ ބަލާލިއެވެ. ނަމަވެސް މަގެއްގެ ކޮޅުންވެސް މީހަކު ފެންނާކަށް ނެތެވެ. ދެން އެންމެ ކައިރީގައި ހުރި ގެއަށް ބަލާލުމަށްފަހު، ގޭގެ ދޮރާ ދިމާއަށް ހިނގައިގަތެވެ. އަދި ހަމަ ދެވުމާއިއެކު ރަނގަބީލު ޖަހައިލިއެވެ. ނަމަވެސް އެއްވެސް ޖަވާބެއް ނައެވެ. އެކުއްޖާ ތަކުރާރުކޮށް ރަނގަބީލު ޖަހަމުން ދިޔައިރުވެސް އެއްވެސް ޖަވާބެއް ނުލިބުނެވެ.
އެންމެފަހުން މި 11 އަހަރުގެ ދާޢީ ( ދީނަށް ގޮވާލާ ނަޞޭޙަތްތެރިވާ މީހާ/ކުއްޖާ) ދިއުމަށްޓަކައި އެނބުރިލިއެވެ. ނަމަވެސް، ކޮންމެވެސް ކަމެއް އޭނަ ހުއްޓުވިއެވެ. އެކުއްޖާ އަނެއްކާވެސް ރަނގަބީލު ޖަހަން ފެށިއެވެ. އަދި ވަރަށް ބާރަށް ޓަކިޖަހަންވެސް ފެށިއެވެ. މަޑުމަޑުން ދޮރު ހުޅުވެން ފެށިއެވެ. އެތެރޭގައި ދޮރު ދޮށުގައި ހުއްޓިލައިގެން ހުރީ ވަރަށް ދެރަވެފައި ހުރި މުސްކުޅި އަންހެނެކެވެ. އެމީހާ ވަރަށް މަޑުމައިތިރިކަމާއި އެކު އަހައިލިއެވެ. ” ކޮއިފުޅަށް އަހަރެން ކޮށްދޭންވީ ކޮންކަމެއް ހެއްޔެވެ؟ “
އަލިކަމުން ފުރިގެންވާ ދެލޮލާއި ، ރިވެތި ހިނިތުންވުމާއި އެކު، މި ކުޑަކުޑަ ކުއްޖާ ބުނެލިއެވެ. ” އުނދަގު ކުރެވުނުނަމަ ވަރަށް ބޮޑަށް މަޢާފަށް އެދެމެވެ. ނަމަވެސް އަހަރެން ބުނެލަން ބޭނުމެވެ. ﷲ ތަޢާލަ ތިބާދެކެ ލޯބިވެ ވޮޑިގަންނަވައެވެ. އަދި ތިބާއަށް އަޅާލައެވެ. އަހަރެން މިއައީ އަހަރެން އަތުގައި އޮތް އެންމެ ފަހު ލީފްލެޓް ދޭށެވެ. މީގައި ﷲތަޢާލާ އާ ގުޅޭ ހުރިހާ ކަމަކާއި، އެއިލާޙުގެ ރުއްސެވުން ހޯދާނެ ގޮތާއި މީސްތަކުން ޚަލްޤު ކުރެއްވުމުގެ ޙިކްމަތް ވަރަށް ފުރިހަމައަށް ބަޔާންކޮށްދީފައި ވާނެއެވެ.”
އެލިޔުން ހަވާލުކުރުމަށްފަހު، ދިއުމަށްޓަކައި އެކުއްޖާ އެނބުރިލިއެވެ. އެވަގުތު އެމީހާ ގޮވާލިއެވެ. އަދި ބުނެލިއެވެ. ” ޝުކުރިއްޔާ! އަދި ﷲ ތިބާއަށް ހެޔޮ ރަޙްމަތް ލައްވާށިއެވެ!”
ޖެހިގެން އައި ހުކުރު ދުވަހުގެ ހުކުރު ނަމާދަށްފަހު އިމާމް މީހާ (އެ ކުޑަކުއްޖާގެ ބައްޕަ) ދަރުސެއް ދިނެވެ. އެއަށްފަހު އަހާލިއެވެ. ” އެއްވެސް މީހެއްގެ ސުވާލެއް ނުވަތަ ބުނެލަން ބޭނުންވާ އެއްވެސް އެއްޗެއް އެބަ އޮތް ހެއްޔެވެ؟”
އެހިނދު އެންމެ ފަހަތު ސަފުން މުސްކުޅި ފުރައިގެ އަންހެނެއްގެ އަޑު އިވެން ފެށިއެވެ. އޭނާގެ ވާހަކަ ތަކުގައި އުފާވެރިކަމާއި ހިތްހަމަޖެހުން އެކުލެވިގެންވާކަން ފާޅުވެގެން ދިޔައެވެ. ” މިތަނުން އެއްވެސް މީހަކަށް އަހަރެން ނޭނގޭނެއެވެ. މީގެ ކުރިން އަހަރެން މިތަނަކަށް ނާންނަމެވެ. މިދިޔަ ހުކުރު ދުވަހުގެ ކުރިން އަހަރެންނަކީ މުސްލިމެއް ނޫނެވެ. ދުވަސްކޮޅެއް ކުރިން އަހަރެންގެ ފިރިމީހާ މަރުވިއެވެ. އަދި މިދުނިޔޭގައި އަހަރެން އެކަނިވެރިވިއެވެ. މިދިޔަ ހުކުރު ދުވަހަކީ ވަކިން ފިނި އަދި ވިއްސާރަ ދުވަހެއް ކަމަށް ވުމުން އަހަރެންގެ އެކަނިވެރިކަން ވަކިން ބޮޑަށް އިތުރުވެގެން ދިޔައެވެ. ދިރި އުޅުމަށް އުއްމީދެއް އަދި އެދުމެއްވެސް ނެތެވެ. އެހެންކަމުން، ވާގަނޑަކާއި ގޮނޑިއެއް ހިފައިގެން އައިސް ދަންޖެހެން މަސައްކަތް ކުރީމެވެ. ވަލުގެ އެއްކޮޅު މަތީގައި އެއްސުމަށްފަހު، ގޮނޑިއަށް އަރައި، ވަލުގެ އަނެއްކޮޅު ކަރުގައި އެއްސީމެވެ. ގޮނޑިމަތީގައި އެކަނިވެރިކަމާއި އެކު ހިތް ކުދިކުދި ވެފައިވާ ޙާލު، އަރިއަކަށް ވެއްޓެން އުޅެނިކޮށް، ގޭގެ ރަނގަބީލުގެ ބާރު އަޑުން އަހަރެން ހައިރާން ކޮށްލިއެވެ. އަހަރެންގެ ހިތަށް އެރިއެވެ. މިނިޓެއް ވަންދެން މަޑުކޮށްލާނީ އެވެ. އޭރުން އެމީހަކު ހިނގައިދާނެއެވެ. އަހަރެން ވަރަށް އިރު މަޑުކުރީމެވެ. ނަމަވެސް ރަނގަބީލުގެ އަޑު ދިޔައީ ގަދަވަމުންނެވެ. އަދި އިރުކޮޅަކުން ވަރަށް ބާރަށް ޓަކިޖަހާ އަޑުވެސް އިވެންފެށިއެވެ. އަހަރެންގެ ހިތަށް އެރިއެވެ. މިވާނީ ކާކަށްބާއެވެ. އަހަރެންގެ ގާތަށް އެއްވެސް މީހަކު އައިސް ގޮސްވެއެއް ނޫޅެއެވެ.
ކަރުން ވާގަނޑު ނައްޓާލުމަށްފަހު، ބޭރު ދޮރާ ދިމާއަށް ހިނގައިގަތީމެވެ. އޭރުވެސް ރަނގަބީލުގެ އަޑު ދިޔައީ ގަދަވަމުންނެވެ. ދޮރު ހުޅުވާލުމަށްފަހު ބޭރު ބަލައިލިއިރު އަހަރެންގެ ލޮލަށް ފެނުނު މަންޒަރު ޤަބޫލުކުރަންވެސް ދަތިވިއެވެ. އެހެނީ ދޮރުކުރިމަތީ ހުއްޓިލައިގެން ހުރީ އަހަންނަށް މިހާތަނަށް ފެނުނު އެންމެ ރީތި އަލިކަންގަދަ ކުއްޖާއެވެ. އެކުއްޖާގެ ހިނިތުންވުން ސިފަކޮށްދޭން ނޭނގޭހާ ރީއްޗެވެ. އެކުއްޖާގެ އަނގައިން ނުކުތް ބަސްތަކުގެ ސަބަބުން، އަހަރެންގެ މަރުވެފައިވާ މިހިތަށް ދިރުން ލިއްބައިދިނެވެ. އެ ލޯބި ލޯބި އަޑުން ބުނެލިއެވެ. ” ﷲ ތަޢާލާ ތިބާދެކެ ލޯބިވެ ވޮޑިގަންނަވައެވެ. އަދި ތިބާއަށް އަޅާލައެވެ.” އެއަށްފަހު ‘ޖަންނަތަށް ދެވޭނެ މަގު” ކިޔާ މި ލީފްލެޓް އަހަރެންނަށް ހަވާލުކުރިއެވެ.
އެ ކުޑަކުޑަ ކުއްޖާ ވާރެއާއި ފިނީގެ ތެރެއަށް ގެއްލި ދިއުމުން ، ގޭގެ ދޮރު ލައްޕާލުމަށްފަހު، މިލިޔުމުގައިވާ ކޮންމެ ބަހެއް ވަރަށް ލަސްލަހުން ކިޔާލީމެވެ. އެއަށްފަހު، މައްޗަށް އަރައި ، ވާގަނޑާއި ގޮނޑި ނެގީމެވެ. މިހާރު އަހަރެންނަށް އޭގެ ބޭނުމެއް ނެތެވެ. މިހާރު އަހަރެންނަކީ އެއްކައުވަންތަ ޢިލާޙަށް ތަބަޢަވެގެން ހުރި އުފާވެރި މީހެކެވެ. މިޖަމާޢަތް ބޭއްވޭ ތަނުގެ ނަން އެ ލީފްލެޓްގެ ފަހަތުގައި ލިޔެވިފައި އޮތްތަން ފެނިފައި އަހަރެން މިތަނަށް މިއައީ ، ވަގުތު ކުޑަތަންވެފައި ވަނިކޮށް އަހަރެންގެ ގާތަށް އެކުޑަކުއްޖާ އައުމުގެ ސަބަބުން ތާއަބަދަށް ޖަހަންނަމައަށް ދިޔުމުން ސަލާމަތް ވުމުން އެކަމަށް ޝުކުރު އަދާކުރުމަށެވެ.”
ވާހަކަ މިހިސާބަށް ދިޔައިރު، ކަރުނަ ނުއޮހޮރޭ އެންމެ ލޮލެއްވެސް މިސްކިތުގައި ނުވެއެވެ. އަދި ތަކްބީރުގެ އަޑުފަށްގަނޑު ގުގުމައިގެން ދިޔައެވެ.
އިމާމް މީހާ (ކުޑަކުއްޖާގެ ބައްޕަ) މިމްބަރުން ފައިބައިގެން، ކުރީ ސަފުގައި އިށީނދެލައިގެން އިން އެކުޑަކުޑަ ކުއްޖާގެ ގާތަށް ދިޔައެވެ. އަދި ދަރިފުޅުގެ ގައިގައި ބައްދާލައިގެން އިނދެ، އެއްވެސް ހިފެހެއްޓުމެއްނެތި ރޯން ފެށިއެވެ.
ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީ ކުރެއްވިއެވެ.
كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَوْ آمَنَ أَهْلُ الْكِتَابِ لَكَانَ خَيْرًا لَهُمْ مِنْهُمُ الْمُؤْمِنُونَ وَأَكْثَرُهُمُ الْفَاسِقُونَ
މާނައީ : ތިޔަބައިމީހުންނަކީ މީސްތަކުންގެ ތެރެއަށް ނެރުއްވި އެންމެ ހެޔޮ އުންމަތެވެ. (އެހެނީ) ތިޔަބައިމީހުން ހެޔޮކަންކަމަށް އަމުރުކޮށް މުންކަރާތްތައް ނަހީ ކުރެއެވެ. އަދި ތިޔަބައިމީހުން ﷲއަށް އީމާންވެއެވެ. (އާލް އިމްރާން 110 )
ޙައިރާން ކަމާއިއެކު ދަރިފުޅު ބައްޕައާ ދިމާލަށް ބަލާލިއެވެ. އަދި އަހާލިއެވެ. ” ބައްޕާއެވެ. ވާރޭ ވެހުނު ކަމުގައި ވިޔަސް މީސްތަކުން ޖަހަންނަމައަށް ދިއުން ނުހުއްޓޭނެއެއްނޫން ހެއްޔެވެ؟” ބައްޕަ ބުންޏެވެ. ” ދަރިފުޅާއެވެ. މިފަދަ ގޮތަކަށް މޫސުން އޮއްވައި ބައްޕައެއް ނުދާނަމެވެ.”
މޮޅިވެރިކަމާއިއެކު އެކުއްޖާ އަހާލިއެވެ. ” ބައްޕާއެވެ އަހަރެން ދިޔަސް އެންމެ ރަނގަޅު ހެއްޔެވެ؟” ފުރަތަމަ ނުފޮނުވާން ހުރެފައި އިރުކޮޅަކުން ބައްޕަ ބުންޏެވެ. ” ދަރިފުޅު ދިޔަސް މައްސަލައެއް ނެތެވެ. މިހުރީ ލިޔުންތަކެވެ. މަގުމަތީގައި ފަރުވާތެރިކަމާއި އެކު އުޅޭށެވެ.”
ބައްޕައަށް ޝުކުރު އަދާކުރުމަށްފަހު، ވާރޭގެ ތެރެއަށް އެ ކުޑަކުއްޖާ ނުކުތެވެ. ފެންނަ ކޮންމެ ގެއަކަށް، ދިމާވާ ކޮންމެ މީހަކަށް ލިޔުމެއް ދެމުންނެވެ. މިގޮތުގައި ދެގަޑިއިރު މަގުމަތި ހޭދަކުރި އިރު، އެކުއްޖާ ހުރީ އެއްކޮށް ތެމި ފޯވެފައެވެ. އޭރު ބާކީ އޮތީ އެންމެ ލިޔުމެކެވެ. އެހެންކަމުން ކަނެއްގައި މަޑު ކޮށްލުމަށްފަހު، އެލިޔުން ދޭނެ މީހެއް ފެނޭތޯ ހޯދާ ބަލާލިއެވެ. ނަމަވެސް މަގެއްގެ ކޮޅުންވެސް މީހަކު ފެންނާކަށް ނެތެވެ. ދެން އެންމެ ކައިރީގައި ހުރި ގެއަށް ބަލާލުމަށްފަހު، ގޭގެ ދޮރާ ދިމާއަށް ހިނގައިގަތެވެ. އަދި ހަމަ ދެވުމާއިއެކު ރަނގަބީލު ޖަހައިލިއެވެ. ނަމަވެސް އެއްވެސް ޖަވާބެއް ނައެވެ. އެކުއްޖާ ތަކުރާރުކޮށް ރަނގަބީލު ޖަހަމުން ދިޔައިރުވެސް އެއްވެސް ޖަވާބެއް ނުލިބުނެވެ.
އެންމެފަހުން މި 11 އަހަރުގެ ދާޢީ ( ދީނަށް ގޮވާލާ ނަޞޭޙަތްތެރިވާ މީހާ/ކުއްޖާ) ދިއުމަށްޓަކައި އެނބުރިލިއެވެ. ނަމަވެސް، ކޮންމެވެސް ކަމެއް އޭނަ ހުއްޓުވިއެވެ. އެކުއްޖާ އަނެއްކާވެސް ރަނގަބީލު ޖަހަން ފެށިއެވެ. އަދި ވަރަށް ބާރަށް ޓަކިޖަހަންވެސް ފެށިއެވެ. މަޑުމަޑުން ދޮރު ހުޅުވެން ފެށިއެވެ. އެތެރޭގައި ދޮރު ދޮށުގައި ހުއްޓިލައިގެން ހުރީ ވަރަށް ދެރަވެފައި ހުރި މުސްކުޅި އަންހެނެކެވެ. އެމީހާ ވަރަށް މަޑުމައިތިރިކަމާއި އެކު އަހައިލިއެވެ. ” ކޮއިފުޅަށް އަހަރެން ކޮށްދޭންވީ ކޮންކަމެއް ހެއްޔެވެ؟ “
އަލިކަމުން ފުރިގެންވާ ދެލޮލާއި ، ރިވެތި ހިނިތުންވުމާއި އެކު، މި ކުޑަކުޑަ ކުއްޖާ ބުނެލިއެވެ. ” އުނދަގު ކުރެވުނުނަމަ ވަރަށް ބޮޑަށް މަޢާފަށް އެދެމެވެ. ނަމަވެސް އަހަރެން ބުނެލަން ބޭނުމެވެ. ﷲ ތަޢާލަ ތިބާދެކެ ލޯބިވެ ވޮޑިގަންނަވައެވެ. އަދި ތިބާއަށް އަޅާލައެވެ. އަހަރެން މިއައީ އަހަރެން އަތުގައި އޮތް އެންމެ ފަހު ލީފްލެޓް ދޭށެވެ. މީގައި ﷲތަޢާލާ އާ ގުޅޭ ހުރިހާ ކަމަކާއި، އެއިލާޙުގެ ރުއްސެވުން ހޯދާނެ ގޮތާއި މީސްތަކުން ޚަލްޤު ކުރެއްވުމުގެ ޙިކްމަތް ވަރަށް ފުރިހަމައަށް ބަޔާންކޮށްދީފައި ވާނެއެވެ.”
އެލިޔުން ހަވާލުކުރުމަށްފަހު، ދިއުމަށްޓަކައި އެކުއްޖާ އެނބުރިލިއެވެ. އެވަގުތު އެމީހާ ގޮވާލިއެވެ. އަދި ބުނެލިއެވެ. ” ޝުކުރިއްޔާ! އަދި ﷲ ތިބާއަށް ހެޔޮ ރަޙްމަތް ލައްވާށިއެވެ!”
ޖެހިގެން އައި ހުކުރު ދުވަހުގެ ހުކުރު ނަމާދަށްފަހު އިމާމް މީހާ (އެ ކުޑަކުއްޖާގެ ބައްޕަ) ދަރުސެއް ދިނެވެ. އެއަށްފަހު އަހާލިއެވެ. ” އެއްވެސް މީހެއްގެ ސުވާލެއް ނުވަތަ ބުނެލަން ބޭނުންވާ އެއްވެސް އެއްޗެއް އެބަ އޮތް ހެއްޔެވެ؟”
އެހިނދު އެންމެ ފަހަތު ސަފުން މުސްކުޅި ފުރައިގެ އަންހެނެއްގެ އަޑު އިވެން ފެށިއެވެ. އޭނާގެ ވާހަކަ ތަކުގައި އުފާވެރިކަމާއި ހިތްހަމަޖެހުން އެކުލެވިގެންވާކަން ފާޅުވެގެން ދިޔައެވެ. ” މިތަނުން އެއްވެސް މީހަކަށް އަހަރެން ނޭނގޭނެއެވެ. މީގެ ކުރިން އަހަރެން މިތަނަކަށް ނާންނަމެވެ. މިދިޔަ ހުކުރު ދުވަހުގެ ކުރިން އަހަރެންނަކީ މުސްލިމެއް ނޫނެވެ. ދުވަސްކޮޅެއް ކުރިން އަހަރެންގެ ފިރިމީހާ މަރުވިއެވެ. އަދި މިދުނިޔޭގައި އަހަރެން އެކަނިވެރިވިއެވެ. މިދިޔަ ހުކުރު ދުވަހަކީ ވަކިން ފިނި އަދި ވިއްސާރަ ދުވަހެއް ކަމަށް ވުމުން އަހަރެންގެ އެކަނިވެރިކަން ވަކިން ބޮޑަށް އިތުރުވެގެން ދިޔައެވެ. ދިރި އުޅުމަށް އުއްމީދެއް އަދި އެދުމެއްވެސް ނެތެވެ. އެހެންކަމުން، ވާގަނޑަކާއި ގޮނޑިއެއް ހިފައިގެން އައިސް ދަންޖެހެން މަސައްކަތް ކުރީމެވެ. ވަލުގެ އެއްކޮޅު މަތީގައި އެއްސުމަށްފަހު، ގޮނޑިއަށް އަރައި، ވަލުގެ އަނެއްކޮޅު ކަރުގައި އެއްސީމެވެ. ގޮނޑިމަތީގައި އެކަނިވެރިކަމާއި އެކު ހިތް ކުދިކުދި ވެފައިވާ ޙާލު، އަރިއަކަށް ވެއްޓެން އުޅެނިކޮށް، ގޭގެ ރަނގަބީލުގެ ބާރު އަޑުން އަހަރެން ހައިރާން ކޮށްލިއެވެ. އަހަރެންގެ ހިތަށް އެރިއެވެ. މިނިޓެއް ވަންދެން މަޑުކޮށްލާނީ އެވެ. އޭރުން އެމީހަކު ހިނގައިދާނެއެވެ. އަހަރެން ވަރަށް އިރު މަޑުކުރީމެވެ. ނަމަވެސް ރަނގަބީލުގެ އަޑު ދިޔައީ ގަދަވަމުންނެވެ. އަދި އިރުކޮޅަކުން ވަރަށް ބާރަށް ޓަކިޖަހާ އަޑުވެސް އިވެންފެށިއެވެ. އަހަރެންގެ ހިތަށް އެރިއެވެ. މިވާނީ ކާކަށްބާއެވެ. އަހަރެންގެ ގާތަށް އެއްވެސް މީހަކު އައިސް ގޮސްވެއެއް ނޫޅެއެވެ.
ކަރުން ވާގަނޑު ނައްޓާލުމަށްފަހު، ބޭރު ދޮރާ ދިމާއަށް ހިނގައިގަތީމެވެ. އޭރުވެސް ރަނގަބީލުގެ އަޑު ދިޔައީ ގަދަވަމުންނެވެ. ދޮރު ހުޅުވާލުމަށްފަހު ބޭރު ބަލައިލިއިރު އަހަރެންގެ ލޮލަށް ފެނުނު މަންޒަރު ޤަބޫލުކުރަންވެސް ދަތިވިއެވެ. އެހެނީ ދޮރުކުރިމަތީ ހުއްޓިލައިގެން ހުރީ އަހަންނަށް މިހާތަނަށް ފެނުނު އެންމެ ރީތި އަލިކަންގަދަ ކުއްޖާއެވެ. އެކުއްޖާގެ ހިނިތުންވުން ސިފަކޮށްދޭން ނޭނގޭހާ ރީއްޗެވެ. އެކުއްޖާގެ އަނގައިން ނުކުތް ބަސްތަކުގެ ސަބަބުން، އަހަރެންގެ މަރުވެފައިވާ މިހިތަށް ދިރުން ލިއްބައިދިނެވެ. އެ ލޯބި ލޯބި އަޑުން ބުނެލިއެވެ. ” ﷲ ތަޢާލާ ތިބާދެކެ ލޯބިވެ ވޮޑިގަންނަވައެވެ. އަދި ތިބާއަށް އަޅާލައެވެ.” އެއަށްފަހު ‘ޖަންނަތަށް ދެވޭނެ މަގު” ކިޔާ މި ލީފްލެޓް އަހަރެންނަށް ހަވާލުކުރިއެވެ.
އެ ކުޑަކުޑަ ކުއްޖާ ވާރެއާއި ފިނީގެ ތެރެއަށް ގެއްލި ދިއުމުން ، ގޭގެ ދޮރު ލައްޕާލުމަށްފަހު، މިލިޔުމުގައިވާ ކޮންމެ ބަހެއް ވަރަށް ލަސްލަހުން ކިޔާލީމެވެ. އެއަށްފަހު، މައްޗަށް އަރައި ، ވާގަނޑާއި ގޮނޑި ނެގީމެވެ. މިހާރު އަހަރެންނަށް އޭގެ ބޭނުމެއް ނެތެވެ. މިހާރު އަހަރެންނަކީ އެއްކައުވަންތަ ޢިލާޙަށް ތަބަޢަވެގެން ހުރި އުފާވެރި މީހެކެވެ. މިޖަމާޢަތް ބޭއްވޭ ތަނުގެ ނަން އެ ލީފްލެޓްގެ ފަހަތުގައި ލިޔެވިފައި އޮތްތަން ފެނިފައި އަހަރެން މިތަނަށް މިއައީ ، ވަގުތު ކުޑަތަންވެފައި ވަނިކޮށް އަހަރެންގެ ގާތަށް އެކުޑަކުއްޖާ އައުމުގެ ސަބަބުން ތާއަބަދަށް ޖަހަންނަމައަށް ދިޔުމުން ސަލާމަތް ވުމުން އެކަމަށް ޝުކުރު އަދާކުރުމަށެވެ.”
ވާހަކަ މިހިސާބަށް ދިޔައިރު، ކަރުނަ ނުއޮހޮރޭ އެންމެ ލޮލެއްވެސް މިސްކިތުގައި ނުވެއެވެ. އަދި ތަކްބީރުގެ އަޑުފަށްގަނޑު ގުގުމައިގެން ދިޔައެވެ.
އިމާމް މީހާ (ކުޑަކުއްޖާގެ ބައްޕަ) މިމްބަރުން ފައިބައިގެން، ކުރީ ސަފުގައި އިށީނދެލައިގެން އިން އެކުޑަކުޑަ ކުއްޖާގެ ގާތަށް ދިޔައެވެ. އަދި ދަރިފުޅުގެ ގައިގައި ބައްދާލައިގެން އިނދެ، އެއްވެސް ހިފެހެއްޓުމެއްނެތި ރޯން ފެށިއެވެ.
ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީ ކުރެއްވިއެވެ.
كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَوْ آمَنَ أَهْلُ الْكِتَابِ لَكَانَ خَيْرًا لَهُمْ مِنْهُمُ الْمُؤْمِنُونَ وَأَكْثَرُهُمُ الْفَاسِقُونَ
މާނައީ : ތިޔަބައިމީހުންނަކީ މީސްތަކުންގެ ތެރެއަށް ނެރުއްވި އެންމެ ހެޔޮ އުންމަތެވެ. (އެހެނީ) ތިޔަބައިމީހުން ހެޔޮކަންކަމަށް އަމުރުކޮށް މުންކަރާތްތައް ނަހީ ކުރެއެވެ. އަދި ތިޔަބައިމީހުން ﷲއަށް އީމާންވެއެވެ. (އާލް އިމްރާން 110 )
0 comments:
Post a Comment